|
- Thơ Xuân Quỳnh -
Tiểu sử
Nhà thơ Xuân Quỳnh tên thật Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, sinh ngày 06.10.1942 tại Hà Tây (nay là thị xã Hà Đông). Tháng 2 năm 1955, được tuyển vào Đoàn Văn công Nhân dân Trung ương. Được đào tạo thành diễn viên múa. Đã đi biểu diễn ở nước ngoài và dự Đại hội Thanh niên Sinh viên Thế giới 1959 tại Viên (Áo). Năm 1962, 1963 học ở Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ (khóa I) của Hội Nhà văn Việt Nam. Từ 1964 trở đi, là biên tập viên báo Văn Nghệ, nhà xuất bản Tác phẩm mới. Tại Đại hội các nhà văn Việt Nam lần thứ 3, chị được bầu vào Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam. Một số thơ của chị đã được dịch và in tại Liên Xô (cũ), CHDC Đức, Pháp… Chị qua đời ngày 29.8.1988 trong một tai nạn giao thông tại đầu cầu Phú Lương, thị xã Hải Dương, tỉnh Hải Hưng (nay là Hải Dương) cùng chồng là Lưu Quang Vũ và con trai út Lưu Quỳnh Thơ. Các giải thưởng: - Giải thưởng văn học năm 1982 - 1983 của Hội Nhà văn Việt Nam cho tập thơ thiếu nhi "Bầu trời trong quả trứng". - Giải thưởng văn học năm 1989-1990 của Hội Nhà văn Việt Nam cho tập thơ "Hoa cỏ may". - Giải thưởng của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. - Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001. "Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, Xuân Quỳnh là một tác giả nữ có phong cách và bản sắc riêng khá rõ nét. Trải qua năm tháng sống và viết, yêu thương và lao động nghệ thuật hết mình, Xuân Quỳnh đã để lại cho đời một di sản văn học thật đáng quý. Ngòi bút của chị đã được thử thách qua thời gian với nhiều loại chủ đề khác nhau. Trong đó có những bài thơ tình yêu đã đạt tới đỉnh cao. Dù đi vào những vấn đề lớn của đất nước hay trở về với những tình cảm riêng tư, thơ Xuân Quỳnh bao giờ cũng là tiếng nói rất riêng của một tâm hồn phụ nữ thông minh, sắc sảo, đầy nữ tính. Đọc những tác phẩm của Xuân Quỳnh, chúng ta gần như hình dung được chị đã sống ra sao, đã yêu thương day dứt những gì? Lấy sự chân thực làm điểm tựa cho cảm xúc sáng tạo của mình, các sáng tác của Xuân Quỳnh chính là đời sống của chị, là những tâm trạng thật của chị trong mỗi bước vui buồn của đời sống". ( Trích từ : http://nguoivienxu.vietnamnet.vn ) Sóng Dữ dội và dịu êm Ồn ào và lặng lẽ Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thế Nỗi khát vọng tình yêu Bồi hồi trong ngực trẻ Trước muôn trùng sóng bể Em nghĩ về anh, em Em nghĩ về biển lớn Từ nơi nào sóng lên? Sóng bắt đầu từ gió Gió bắt đầu từ đâu? Em cũng không biết nữa Khi nào ta yêu nhau Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được Lòng em nhớ đến anh Cả trong mơ còn thức Dẫu xuôi về phương Bắc Dẫu ngược về phương Nam Nơi nào em cũng nghĩ Hướng về anh - một phương ở ngoài kia đại dương Trăm nghìn con sóng đó Con nào chẳng tới bờ Dù muôn vời các trở Cuộc đời tuy dài thế Năm tháng vẫn đi qua Như biển kia dẫu rộng Mây vẫn bay về xa. Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng nhỏ Giữa biển lớn tình yêu Để ngàn năm còn vỗ.29-19-1967. |
Thơ tình cuối mùa thu
Cuối trời mây trắng bay
Lá vàng thưa thớt quá Phải chăng lá về rừng Mùa thu đi cùng lá Mùa thu ra biển cả Theo dòng nước mênh mang Mùa thu và hoa cúc Chỉ còn anh và em Chỉ còn anh và em Là của mùa thu cũ Chợt làn gió heo may Thổi về xao động cả: Lối đi quen bỗng lạ Cỏ lật theo chiều mây Đêm về sương ướt má Hơi lạnh qua bàn tay Tình ta như hàng cây Đã bao mùa gió bão Tình ta như dòng sông Đã yên ngày thác lũ. Thời gian như là gió Mùa đi cùng tháng năm Tuổi theo mùa đi mãi Chỉ còn anh và em Chỉ còn anh và em Cùng tình yêu ở lại... - Kìa bao người yêu mới Đi qua cùng heo may |
Tự hát
Chẳng dại gì em ước nó bằng vàng
Trái tim em anh đã từng biết đấy Anh là người coi thường của cải Nên nếu cần anh bán nó đi ngay Em cũng không mong nó giống mặt trời Vì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống Lại mình anh với đêm dài câm lặng Mà lòng anh xa cách với lòng em Em trở về đúng nghĩa trái tim Biết làm sống những hồng cầu đã chết Biết lấy lại những gì đã mất Biết rút gần khong cách của yêu tin Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em Biết khao khát những điều anh mơ ước Biết xúc động qua nhiều nhận thức Biết yêu anh và biết được anh yêu Mùa thu nay sao bão mưa nhiều Những cửa sổ con tàu chẳng đóng Di đồng hoang và đại ngàn tối sẫm Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh Em lo âu trước xa tắp đường mình Trái tim đập những điều không thể nói Trái tim đập cồn cào cơn đói Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em Là máu thịt, đời thường ai chẳng có Vẫn ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa Nhưng biết yêu anh có khi chết đi rồi |
Bàn tay em
Gia tài em chỉ có bàn tay
Em trao tặng cho anh từ ngày ấy Những năm tháng cùng nhau em chỉ thấy Quá khứ dài là mái tóc em đen Vui, buồn trong tiếng nói, nụ cười em Qua gương mặt anh hiểu điều lo lắng Qua ánh mắt anh hiểu điều mong ngóng Anh nghĩ gì khi nhìn xuống bàn tay ? Bàn tay em ngón chẳng thon dài Vết chai cũ, đường gân xanh vất vả Em đánh chắt chơi chuyền thuở nhỏ Hái rau rền rau rệu nấu canh Tập vá may, tết tóc một mình Rồi úp mặt lên bàn tay khóc mẹ. Đường tít tắp không gian như bể Anh chờ em cho em vịn bàn tay Trong tay anh, tay của em đây Biết lặng lẽ vun trồng gìn giữ Trời mưa lạnh tay em khép cửa Em phơi mền vá áo cho anh Tay cắm hoa, tay để treo tranh Tay thắp sáng ngọn đèn đêm anh đọc Năm tháng qua đi mái đầu cực nhọc. Tay em dừng trên vầng trán lo âu. Em nhẹ nhàng xoa dịu nỗi đau Và góp nhặt niềm vui từ mọi ngả Khi anh vắng bàn tay anh biết nhớ Lấy thời gian đan thành áo mong chờ Lấy thời gian em viết những dòng thơ Để thấy được chúng mình không chắc trở... Bàn tay em, gia tài bé nhỏ Em trao anh cùng với cuộc đời |
Nếu ngày mai em không làm thơ nữa
Nếu ngày mai em không làm thơ nữa
Cuộc sống trở về bình yên Ngày nối nhau trên đường phố êm đềm Không nỗi khổ, không niềm vui kinh ngạc Trận mưa xuân dẫu làm ướt áo Nhưng lòng em còn cảm xúc chi đâu Mùa đông về quên nỗi nhớ nhau Không xôn xao khi nắng hè đến sớm Chuyện hôm nay sẽ trở thành kỉ niệm Màu phượng chẳng nồng nàn trên lối ta đi. Gió thổi nơi này không lạnh tới nới kia Lời nói tâm tình trở nên nhạt nhẽo Nghe tiếng con tàu em không thể hiểu Tấm lòng anh trong mỗi chuyến đi xa Em không còn thấy nhớ những sân ga Những nơi đã đi, những nơi chưa hề đến Khát vọng anh dẫu hoà trong sóng biển Sóng xô bờ chẳng rộn đến tâm tư Một ngày nào đọc lại dòng thơ Âm điệu ấy chẳng còn gieo tiếng nhạc Chất men nào làm em choáng váng Cũng phai dần theo những tháng năm xa. Như hòm thư không còn một phong thư Hết ngọn lửa lạ lùng, thôi mùa mây phiêu bạt. ơi trời xanh - xin trả cho vô tận Trời không xanh trong đáy mắt em xanh Và trong em không thể còn anh. Nếu ngày mai em không làm thơ nữa. |
Thơ viết cho mình và những người con gái khác
I
Các cô gái cùng thời với tôi Tôi giống các cô và lại khác các cô Trán tôi dô ra bướng bỉnh hơn, bàn tay thô lại còn vụng nữa . Vụng đến nỗi không chỉ mó tới đâu là đổ vỡ. Mà khi nói chuyện với ai, tôi thấy tay thừa không biết dấu vào đâu. Như các cô tôi có một tình yêu rất sâu Rất dữ dội nhưng không bao giờ yêu được hết ở các cô, các cô âm thầm chịu đựng Cho đến ngày tình yêu ấy tắt đi. Còn ở tôi, tôi mang nó nặng nề Muốn nguôi quên, nó lại ngày càng lớn Luôn xao động, tôi không sao ngủ được. Không làm sao có thể ngồi nguyên Tôi sợ màu trời sau khung cửa bình yên Con đường vắng, người đi và rừng cây lặng gió. Tôi yêu những dòng sông mùa nước lũ Sau phá phách ngàn đời vẫn là lượng phù sa Cơn mưa rào, yêu biết mấy cơ mưa Qua sấm sét, cỏ cây từng trải Tôi không thích nhìn ngôi nhà lộng lẫy, Bằng những công trình còn sắt thép ngổn ngang Những công trình giống như tuổi thanh niên Chưa hoàn chỉnh những đó là hi vọng. Nếu được đổi nghề tôi sẽ xin đi xây dựng Không phải ở trong nhà rộng mát này đâu Với nghề kia tôi luôn được bắt đầu Mùi vôi vữa bao giờ cũng mới... Những cái chính chúng ta ta thường chả nói Mà bọn con gái mình hay nói xấu lẫn nhau Bọn con trai nghe lỏm đôi câu: "Cô này lác, cô kia thì cằm lẹm..." Họ khinh chúng ta và lời cửa miệng: "Chuyện đàn bà". Họ có biết đâu Biết bao điều mãi tận thẳm sâu Ta chịu đựng hy sinh vì họ. II Dẫu sao con trai cũng là đáng quí Mỗi người sinh ra đã hướng sẵn một chân trời Việc hôm nay họ không để ngày mai Họ lượng sức, lượng đường "đi phải đến". Đầu óc họ đã quen tính toán. Mỗi khoản trong đời đều xếp thành ngăn: Ngăn làm thơ, ngăn đánh giặc, gia đình Tình yêu nữa cũng trong chăn của họ Ôi con trai thật kì lạ Tôi yêu tất cả mọi người mà chẳng yêu được riêng ai Không sĩ diện đâu, nếu tôi yêu được một người Tôi sẽ yêu anh ta hơn anh ta yêu tôi nhiều lắm Tôi yêu anh dẫu ngàn lần cay đắng... Con gái chúng mình mang tiếng nhỏ nhen chật hẹp, Nhưng hơn bọn con trai cái đức biết hi sinh Ta yêu người con trai không phải vì mình Mà họ yêu ta vì họ yêu chính họ Được yêu hai lần, họ cao lên một bậc Ta không được yêu cảm thấy thấp dần đi Vì chính ta cũng chẳng yêu ta. Chúng ta cam lòng với việc tần tảo nuôi con việc đồng ruộng hậu phương là việc phụ. Con trai cho rằng ra mặt trận, làm thơ... là việc chính của đời kia. Nhưng họ đâu biết rằng nếu không có chúng ta thì họ cũng chẳng đánh giặc làm thơ. Không có chúng ta, chỉ họ sống với nhau thôi họ sẽ trở thành ngu ngốc. III Và cả anh, anh yêu của riêng em Khi anh nói yêu em, trái tim em đập chừng mạnh quá. Mạnh đến nỗi em tưởng là nghe rõ Tiếng tim anh đang đập vì em Em yêu anh, yêu anh như điên Em viết những bài thơ tình yêu tưởng anh là ý tứ Trán em bớt dô ra, bàn tay không vụng nữa Tay này đây, em may áo cho anh Bàn sẽ cắm hoa, tường sẽ treo tranh Em sẽ làm theo những điều anh mơ ước Và khi nào anh buồn, em sẽ hát Bài hát tình yêu ca ngợi con trai Khi chỉ anh nghe, hát cho cả mọi người Để họ biết thế nào là hạnh phúc Em yêu sự thông minh hóm hỉnh Đến thói thường hay cáu gắt của anh Nếu đời anh đã xếp thành ngăn Em sẽ đảo tung lề thói cũ. Điều đơn giản anh hiểu ra tất cả Rằng tình yêu không thể tách rời Khi ấy em là cơ thể anh rồi Nếu cắt đi anh sẽ ngàn lần đau đớn Nhưng mà anh thì vẫn là anh Anh không vượt qua bọn con trai ấy nữa Anh tính nỗi đau, niềm vui bằng tháng, bằng tuần lễ Nhưng với em, em hiến cả cuộc đời Anh tiếc thời gian chúng ta đã qua rồi Em, em biết không gì mất được Bài thơ nói về trái tim anh lại viết bằng bộ óc. Đọc bài thơ yêu em thấy sự chia xa Và bỗng nhiên em lại bơ vơ Tay vẫn vụng, trán dô ra như trước Biết bao giờ em trở nên tốt được Vì khi già tay còn vụng về hơn! 21-10-1970 |
Lại bắt đầu
Lại bắt đầu từ những trang giấy trắng
Lại ngọn đèn, màu mực những câu thơ Lại nhịp đập bắt đầu, tim rạo rực Trước biết bao nao nức với mong chờ Một con tàu chuyển bánh ngoài ga Làn nước mới, trời xanh và mây trắng Ngô non mướt, bãi cát vàng đầy nắng Như chưa hề có mùa lũ đi qua. Như chưa hề có nỗi đau xưa Lòng thanh thản trong tình yêu ngày mới. Một quá khứ ra đi cùng gió thổi Thời gian trôi, kí ức sẽ phai nhoà. Những mùa sen, mùa phượng đã xa Trên khắp nẻo lại bắt đầu mùa cúc Rồi hoa đào lại tươi hồng nô nức Như chưa hề biết đến tàn phai. Tay trong tay tôi đã bên người Tôi chẳng nói điều chi về vĩnh viễn Vì mỗi sáng khi mặt trời hiển hiện Là một ngày tôi lại bắt đầu yêu |
Mẹ của anh
Phải đâu mẹ của riêng anh
Mẹ là mẹ của chúng mình đấy thôi Mẹ tuy không đẻ không nuôi Mà em ơn mẹ suốt đời chưa xong Ngày xưa má mẹ cùng hồng Bên anh mẹ thức lo từng cơn đau Bây giờ tóc mẹ trắng phau Để cho mái tóc trên đầu anh đen Đâu con dốc nắng đường quen Chợ xa gánh nặng mẹ lên mấy lần Thương anh thương cả bước chân Giống bàn chân mẹ tảo tần năm nao. Lời ru mẹ hát thuở nào Chuyện xưa mẹ kể lẫn vào thơ anh: Nào là hoa bưởi hoa chanh Nào câu quan họ mái đình cây đa Xin đừng bắt chước câu ca Đi về dối mẹ để mà yêu nhau Mẹ không ghét bỏ em đâu Yêu anh em đã là dâu trong nhà Em xin hát tiếp lời ca Ru anh sau nỗi lo âu nhọc nhằn Hát tình yêu của chúng mình Nhỏ nhoi giữa một trời xanh không cùng Giữa ngàn hoa cỏ núi sông Giữa lòng thương mẹ mênh mông không bờ Chắt chiu từ những ngày xưa Mẹ sinh anh để bây giờ cho em. |
Sẽ có mãi cô bé 16 tuổi
Bài hát tình yêu em hát ngày xưa
Những mơ ước chờ mong tuổi trẻ Phố xá xanh trong chiều đầy gió Phông màn nhung, quá khứ của đời em Về đâu rồi điệu hát thân quen Những tà áo muôn mùa rực rỡ Dòng sông chảy suốt bài ca một thuở Những khu rừng, thành phố, xóm làng xa... Về đâu rồi cô bé ngày xưa Mười sáu tuổi đâu rồi năm tháng cũ Dòng nhật ký còn nguyên trong cuốn sổ Về những làng những phố những tình yêu Chiều mùa xuân nước xiết chân cầu Nhà hát lên đèn trong tiếng nhạc Bài hát nói về bao điều khao khát Vẫn tình yêu muôn thuở tự ngày xưa Phông màn xanh, thời gian của bây giờ Người đứng hát trẻ trung như lời hát Gió thao thức những chân trời phiêu bạt Thổi điên cuồng trên tà áo thơ ngây A mùa xuân như cầm được trên tay Và tuổi trẻ vẫn muôn đời tiếp nối Sẽ có mãi cô bé mười sáu tuổi Dẫu tóc em năm tháng đổi thay màu. |
Thơ viết tặng Anh
Tháng mười trời trải nắng hanh
Có cô hàng phố phơi chăn trước thềm Gió qua lay động bức rèm Tấm gương trong suốt ánh đèn nê-ông. Tôi không có một căn phòng Lang thang suốt những năm ròng tuổi thơ Gia tài là mấy vần thơ Dẫu bao người đọc vẫn chờ đợi ai Núi cao biển rộng sông dài Tôi đi khắp chốn tìm người tôi yêu Tấm khăn và những đường thêu Nghe trong điệu hát những điều say mê. "Có anh dũng sĩ trở về Tấm huân chương dưới nắng hè chói chang" Đêm dài thức nhớ lang thang Người yêu tôi với con đường mùa đông Anh là của những dòng sông Của miền gió cát, của vùng bão mưa Anh là của những vần thơ Còn phần nào để bây giờ của em. ở bên hàng phố trước thềm Hoa phong lan, điệu nhạc êm buổi chiều Vị chua là bát canh riêu Vị cay là trái hạt tiêu đất mình Em không có đến bức mành Để che nắng gió cho anh tháng ngày Gia tài chỉ có bàn tay Đường gân xanh, vết chai dày từ xưa Gia tài chỉ có bài thơ Bao năm viết để bây giờ tặng anh |
Có một thời như thế
Có một thời vừa mới bước ra
Mùa xuân đã gọi mời trước cửa Chẳng ngoái lại vết chân trên cỏ Vườn hoa nào cũng ở phía mình đi Đường chẳng xa, núi không mấy cách chia . Trong đáy mắt trời xanh là vĩnh viễn Trang nhật ký xé trăm lần lại viết Tình yêu nào cũng tha thiết như nhau Có một thời ngay cả nỗi đau Cũng mạnh mẽ ồn ào không giấu nổi Mơ ước viễn vông, niềm vui thơ dại Tuổi xuân mình tưởng mãi vẫn tươi xanh Và tình yêu không ai khác ngoài anh Người trai mới vài lần thoáng gặp Luôn hy vọng để rồi luôn thất vọng Tôi đã cười đã khóc những không đâu Một vầng trăng niên thiếu ở trên đầu Một vạt đất cỏ xanh rờn trước mặt... Mái tóc xanh bắt đầu pha sợi bạc Nỗi vui buồn cũng khác những ngày xưa Chi chút thời gian từng phút từng giờ Như kẻ khó tính từng hào keo kiệt Tôi biết chắc mùa xuân rồi cũng hết Hôm nay non, mai cỏ sẽ già . Tôi đã đi mấy chặng đường xa Vượt mấy núi mấy rừng qua mấy biển Niềm mơ ước gửi vào trang viết Nỗi đau buồn dồn xuống đáy tâm tư Em yêu anh hơn cả thời xưa (Cái thời tưởng chết vì tình ái) Em chẳng chết vì anh, em chẳng đổi Em cộng anh vào với cuộc đời em Em biết quên những chuyện đáng quên Em biết nhớ những điều em phải nhớ Hoa cúc tím trong bài hát cũ Dẫu vẫn là cung bậc của ngày xưa Quá khứ đáng yêu, quá khứ đáng tôn thờ Nhưng đâu phải là điều em luyến tiếc. 11-1984 |
Nói cùng anh
Em vẫn biết đấy là điều đã cũ
Chuyện tình yêu, quan trọng gì đâu: Sự gắn bó giữa hai người xa lạ Nỗi vui buồn đem chia sẻ cùng nhau Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn Hôm nay yêu, mai có thể xa rồi Niềm đau đớn tưởng như vô tận Bỗng có ngày thay thế một niềm vui Ðiều hôm nay ta nói, ngày mai Người khác lại nói lời yêu thuở trước Ðời sống chẳng vô cùng, em biết Và câu thơ đâu còn mãi ngày sau Chẳng có gì quan trọng lắm đâu Như không khí, như màu xanh lá cỏ Nhiều đến mức tưởng như chẳng có Trước cuộc đời rộng lớn mênh mang Nhưng lúc này anh ở bên em Niềm vui sướng trong ta là có thật Như chiếc áo trên tường, như trang sách Như chùm hoa mở cánh trước hiên nhà Em hiểu rằng mỗi lúc đi xa Tình anh đối với em là xứ sở Là bóng rợp trên con đường nắng lửa Trái cây thơm trên miền đất khô cằn Ðó Tình yêu, em muốn nói cùng anh Nguồn gốc của muôn ngàn khát vọng Lòng tốt để duy trì sự sống Cho con người thực sự Người hơn. |
Hoa co may
Cát vắng sông đầy cây ngẩn ngơ
Không gian xao xuyến chuyển sang mùa Tên mình ai gọi sau vòm lá Lối cũ em về nay đã thu Mây trắng bay đi cùng với gió Lòng như trời biếc lúc sang hè Đắng cay gửi lại bao mùa cũ Thơ viết trôi dòng theo gió xa Khắp nẻo giăng đầy hoa cỏ may Áo em sơ ý cỏ găm đầy Lời yêu mỏng mảnh như lời khói Ai biết lòng người có đổi thay?! |
Hát ru
Bình hoa đã ngủ trên bàn
Kìa trang sách gấp ngọn đèn thiu thiu Ngủ đi, người của em yêu Này, con tàu lạ vừa neo bến chờ Trời đêm nghiêng xuống mái nhà Biển xanh kia cũng đã mơ đất liền. Anh mơ anh có thấy em Thấy bông cúc nhỏ nơi triền đất quê Chiếc mo rơi ở bờ tre Con sông thăm biển đã về rừng xưa Đám mây về với cơn mưa Con đường đi tới miền chưa có đường. Ngủ đi vầng trán yêu thương Bức tranh đã ngủ mặt tường lặng im Ngủ đi, hòn đá thì mềm Bàn chân thì cứng ngọn đèn thì xa Thời gian như gió thoảng qua Tình yêu là cánh đồng hoa giữa trời Tay ta nắm lấy tay người Dẫu qua trăm suối ngàn đồi cũng qua . |
Thương về ngày trước
Bao người yêu đi tiễn đưa nhau
Những chuyến xe khuất về biên giới Người tôi yêu trước cũng là bộ đội Ngày lên đường tôi chẳng tiễn chân theo. Ngày ấy nào anh đã có em đâu! Tuổi mười sáu ghi nhiều nhật ký Những làng phố, những tình yêu thơ trẻ Có dòng nào trong đó nhắc tên em? Chuyện qua rồi anh cũng đã quên Chẳng dám trách, chỉ thoảng buồn nho nhỏ Lòng những muốn trở thành ngọn cỏ Bên lề đường ngày ấy tiễn anh đi Muốn thành rừng muôn tán lá chở che Muốn thành suối giữa đường xa nắng rát Khi anh ngủ em muốn thành bài hát Hát ru lời của mẹ ngày xưa Cơn sốt rừng vàng mắt sạm da Em, đồng đội sẻ cùng anh ca nước Làm hạt bụi dưới chân anh bước Làm mái nhà che những cơn mưa Bao gạo quàng vai trong cơn đói sớm trưa Làm ánh lửa giữa rừng khuya phía trước Lòng em thương làm sao mà nói được Như trời xanh vô tận mãi màu xanh Dẫu bây giờ em đã ở bên anh Chung lo lắng, chung vui, buồn mơ ước Em vẫn cứ thương về ngày trước Người yêu em thuở trước có em đâu... |
Hát ru chồng những đêm khó ngủ
Anh không ngủ được ư anh?
Để em mở quạt quấn mành lên cho Lặng sao cái gió mặt hồ Ghét sao cái nóng đầu mùa đã ghê! Đoàn thương binh mới trở về Đánh nhau trước cửa hàng bia lúc chiều Anh không ngủ được anh yêu? Nghe chi con lũ đang chiều nước dâng Ngày mai cây lúa lên đòng Lại xanh như đã từng không mất mùa Con sông bạn với con đò Con người bạn với câu hò trên sông. Ngủ đi, em khép cửa phòng Để em lên gác em trông xem nào Ai đồn rằng cọ cháy cao Người dân Vĩnh Phú đốt bao nhiêu đồi Hình như lửa đã tắt rồi Gió không thổi nữa anh ơi yên lòng Thương gì người đói lang thang Xin ăn trên khắp phố phường ngoài kia Ngủ đi anh hãy ngủ yên Rồi mai họ sẽ trở về quê thôi Lòng thương chỉ nói bằng lời Lấy đâu ra gạo cho người được no Khuya rồi anh hãy ngủ đi Để em trở dậy em che bớt đèn Đứa nào nó nói cùng anh Cái tin chết của bạn mình vừa xong Chắc là đường đất khó khăn Nên thư từ chẳng thể năng gửi về Anh ơi anh hãy ngủ đi Thằng con ta nó nằm mê đó mà Ngày chơi súng giả ba lô Làm anh giải phóng hét hò suốt thôi Mười năm sau lớn lên rồi Sẽ quên đi những trò chơi bây giờ Ngủ đi anh, hãy ngủ đi... ----------------- 1974 |
Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại
Thị trấn nào anh đấn chiều nay
Mảnh tường vắng, mùa đông giá rét Dẫu em biết không phải là vĩnh biệt Vẫn thấy lòng da diết lúc chia xa Xóm nào anh sẽ đi qua Những đồng lúa, vườn cây, bờ bãi... Dẫu em biết rằng anh trở lại Ngọn gió buồn vẫn thổi phía không anh. Thời gian trôi theo cánh cửa một mình Hạt mưa bụi rơi thầm trên mái ngói Tờ lịch mỏng bay theo lòng ngóng đợi Một con đường vời vợi núi cùng sông Gọi ngàn lần tên anh vẫn là không Chỉ lá rụng dạt dào lối phố Dẫu em biết rằng anh, anh cũng nhớ. Nhưng lòng em nào có lúc nguôi quên. --------------------- 6-3-1985 |
Thơ vui về phái yếu
Những người đàn ông các anh có bao nhiêu điều to lớn
Vượt qua ô cửa cỏn con, văn phòng hẹp hàng ngày Các anh nghĩ ra tàu ngầm, tên lửa, máy bay Tới thăm dò những hành tinh mới lạ Tài sản của các anh là những tinh cầu, là vũ trụ Các anh biết mỏ dầu, mỏ bạc ở nơi đâu Chính phục đại dương bằng các con tàu Đi tới tương lai trên con đường ngắn nhất Mỗi các anh là một nhà chính khách Các anh quan tâm đến chuyện mất còn của các quốc gia. Biết bao điều quan trọng được đề ra Những hiệp ước xoay vần thế giới Chúng tôi chỉ là những người đàn bà bình thường không tên tuổi Quen việc nhỏ nhoi bếp núc hàng ngày Cuộc sống ngặt nghèo phải tính sao đây Gạo, bánh, củi dầu chia thế nào cho đủ Đầu óc linh tinh toàn nghĩ về chợ búa Những quả cà, mớ tép, rau dưa Đối với Nít và Kăng, những siêu nhân nay và xưa Xin thú thực: chúng tôi thờ ơ hạng nhất Chúng tôi còn phải xếp hàng mua thịt Sắm cho con đôi dép tới trường Chúng tôi quan tâm đến xà phòng, đến thuốc đánh răng Lo đan áo cho chồng con khỏi rét... Chúng tôi là những người đàn bà bình thường trên trái đất. Quen với việc nhỏ nhoi bếp núc hàng ngày Chúng tôi chẳng có tàu ngầm, tên lửa, máy bay Càng không có hạt nhân nguyên tử Chúng tôi chỉ có chậu có nồi có lửa Có tình yêu và có lời ru Những con cò con vạc từ xưa Vẫn lặn lội bờ sông bắt tép Cuộc sống vẫn ngàn đời nối tiếp Như trăng lên, như hoa nở mỗi ngày... Nếu không có ví dụ chúng tôi đây Liệu cuộc sống có còn là cuộc sống Ai sẽ mang lại cho các anh vui buồn hạnh phúc Mở lòng đón các anh sau thất bại nhọc nhằn Thử nghĩ xem thế giới chỉ đàn ông Các anh sẽ không còn biết yêu biết ghét Các anh không đánh nhau nhưng cũng chẳng làm nên gì hết Thế giới sẽ già nua và sẽ lụi tàn Ai sẽ là người sinh ra những đứa con Để tiếp tục giống nòi và dạy chúng biết yêu, biết hát. Buổi sớm mai ướm bước chân mình lên vết chân trên cát Bà mẹ đã cho ra đời những Phù Đổng Thiên Vương Dẫu là nguyên thủ quốc gia hay là những anh hùng Là bác học... hay là ai đi nữa Vẫn là con của một người phụ nữ Một người đàn bà bình thường, không ai biết tuổi tên Anh thân yêu, người vĩ đại của em Anh là mặt trời, em chỉ là hạt muối Một chút mặn giữa đại dương vời vợi, Lời rong rêu chưa ai biết bao giờ Em chỉ là ngọn cỏ dưới chân qua Là hạt bụi vô tình trên áo Nhưng nếu sáng nay em chẳng đong được gạo Chắc chắn buổi chiều anh không có cơm ăn. Vài đoạn thơ vui nhân dịp ngày xuân Đùa một chút xin các anh đừng giận Thú thực là chúng tôi cũng không sống được Nếu không có các anh, thế giới chỉ đàn bà. ------------------------ 1986 |
Thơ tình tôi viết
Thơ tình tôi viết cho ai
Giữa muôn sóng nước nơi ngoài đảo xa Lán che, công sự là nhà Nhớ thương cất đáy ba lô theo cùng Một mảnh vườn, một dòng sông Mặt người con gái như vầng trăng thu Gửi ai tôi viết dòng thơ Đến nơi biên giới mịt mờ mây bay Núi cao, rừng rậm, sương dày Cùng cây súng thức đêm ngày khôn nguôi. Thương về mặt nước giếng thơi Hoa ngâu thơm suốt dặm dài tiễn đưa. Biết bao khao khát đợi chờ Núi xa, biển rộng, nắng mưa mấy thời Thơ tình tôi viết cho tôi Qua cay đắng với buồn vui đã nhiều Vẫn còn nguyên vẹn niềm yêu Như cây tứ quí đất nghèo nở hoa. Ơn người gió lạnh sương sa Cho tôi ở dưới mái nhà bình yên Mực thơm, giấy trắng ngọn đèn Dòng thơ tôi viết thâu đêm tặng người. --------------------- 12-1983 |
Chồi biếc
Dưới hai hàng cây
Tay ấm trong tay Cùng anh sóng bước Nắng đùa mái tóc Chồi biếc trên cây Lá vàng bay bay Như ngàn cánh bướm (Lá vàng rụng xuống Cho đất thêm màu Có mất đi đâu Nhựa lên chồi biếc) Này anh, em biết Rồi sẽ có ngày Dưới hàng cây đây Ta không còn bước Như người lính gác Đã hết phiên mình Như lá vàng rụng Cho chồi thêm xanh Và đời mai sau Trên đường này nhỉ Những đôi tri kỷ Sóng bước qua đây Lá vàng vẫn bay Chồi non lại biếc -------------- 2-1-1963 |
Con yêu mẹ
Con yêu mẹ bằng ông trời
Rộng lắm không bao giờ hết - Thế thì làm sao con biết Là trời ở những đâu đâu Trời rất rộng lại rất cao Mẹ mong bao giờ con tới! - Con yêu mẹ bằng Hà Nội Để nhớ mẹ con tìm đi Từ phố này đến phố kia Là con gặp ngay được mẹ. - Hà Nội còn là rộng quá Các đường như nhện giăng tơ Nào những phố này phố kia Gặp mẹ làm sao con gặp hết! - Con yêu mẹ bằng trường học Suốt ngày con ở đấy thôi Lúc con học, lúc con chơi Là con cũng đều có mẹ - Nhưng tối con về nhà ngủ Thế là con lại xa trường Còn mẹ ở lại một mình Thì mẹ nhớ con lắm đấy Tình mẹ cứ là hay nhớ Lúc nào cũng muốn bên con Giá có cái gì gần hơn Con yêu mẹ bằng cái đó - À mẹ ơi có con dế Luôn trong bao diêm con đây Mở ra là con thấy ngay Con yêu mẹ bằng con dế. |
Mẹ và con
Mẹ ơi, bông hoa kia
Là của ai hở mẹ? Cái màu xanh trên cửa Kia nữa là của ai? - Của con đấy con ơi Đều của con tất cả Cái màu xanh trên cửa Cái bông hoa cuối vườn Ông mặt trời chiều hôm Tiếng chim kêu buổi sáng Cái mặt ao lẳng lặng Có con cá đang bơi Cái dòng sông trôi trôi Có con thuyền mới đỗ... Là của con cả đó Cả mẹ cũng của con. Con ôm mẹ con hôn: - Của con sao nhiều thế? -Ừ của con nhiều quá Nhưng mẹ lại nhiều hơn Vì tất cả của con Mà con là của mẹ. ------------------ 30-1-1972 |
Thơ xuân cho con
Tặng Quỳnh Thơ
Mẹ đan tấm áo nhỏ Bây giờ đang mùa xuân Mẹ thêu vào chiếc khăn Cái áo và cái lá Cỏ bờ đê rất lạ Xanh như là chiêm bao Kìa bãi ngô, bãi dâu Thoáng tiếng cười đâu đó. Mẹ đi trên hè phố Nghe tiếng con đạp thầm Mẹ nghĩ đến bàn chân Và con đường tít tắp Bỗng như lên tiếng hát Từ màu mạ dưới đồng Từ hạt cây trong rừng Từ cánh buồm trên biển Thường trong nhiều câu chuyện Bố vẫn nhắc về con Bố mới mua chiếc chăn Dành riêng cho con đắp Áo con bố đã giặt Thơ con bố viết rồi Các anh con hỏi hoài: - Bao giờ sinh em bé? Cả nhà mong con thế Con chả biết được đâu Mẹ ghi lại để sau Lớn lên rồi con đọc ------------------ 1-1975 |
Cắt nghĩa
Tặng Minh-Vũ
Thằng em thì hay hỏi Không kể chuyện như anh (Tuy con, má chẳng sinh Con vẫn quen gọi má) - Má ơi ai sinh cá Ai làm ra cái kem Đêm sao lại màu đen Ban ngày sao màu trắng?... - Ban ngày làm bằng nắng Màu xanh làm bằng cây Quả ớt làm bằng cay Tiếng ồn sinh tàu điện Gió trong cơn lốc biển Ghé tai nghe mà xem... A lại còn cái kem Thì làm bằng mùa rét Bông hoa làm bằng tết Tết làm cho hương thơm Con làm bằng yêu thương Của cha và của mẹ Của bà và của ông Của má nữa - Biết không Con làm bằng tất cả. |
Lời ru
Lời ru ẩn nơi nào
Giữa mênh mang trời đất Khi con vừa ra đời Lời ru về mẹ hát Lúc con nằm ấm áp Lời ru là tấm chăn Trong giấc ngủ êm đềm Lời ru thành giấc mộng Khi con vừa tỉnh giấc Thì lời ru đi chơi Lời ru xuống ruộng khoai Ra bờ ao rau muống Và khi con đến lớp Lời ru ở công trường Lời ru thành ngọn cỏ Đón bước bàn chân con Mai rồi con lớn khôn Trên đường xa nắng gắt Lời ru là bóng mát Lúc con lên núi thẳm Lời ru cũng gập ghềnh Khi con ra biển rộng Lời ru thành mênh mông... |
Ngủ nào ngủ ngon
Ngủ nào ngủ ngon
Mi yêu của mẹ Mẹ hát khe khẽ Cái lá cái hoa Con đường còn xa Ngôi nhà thì bé Ngủ đi con mẹ Chim về tổ chim Đàn kiến đang khiêng Cái mồi to quá Hát về con cá Hát về dòng sông Cây lúa trên đồng Máy cày dưới ruộng Bát canh rau muống Cái bếp đèn dầu Lửa nhen nơi nào Hát về nơi ấy Ngủ, con sẽ thấy Sông ở nước nhà Con đường hết xa Bàn chân đi khắp Hoa thành lửa thắp Lá là trời xanh Căn phòng của mình Mênh mang như bể? Lời ru của mẹ Bỗng hoá thành thuyền Chở con đi xem Bao bờ bến lạ Nếu con không ngủ Hoa chỉ là hoa Con đường còn xa Ngôi nhà vẫn bé Con thuyền của mẹ Lại hoá lời ru... Ngủ nào ngủ đi Mi yêu của mẹ. |
Thuyền và biển
Em sẽ kể anh nghe
Chuyện con thuyền và biển "Từ ngày nào chẳng biết Thuyền nghe lời biển khơi Cánh hải âu, sóng biếc Đưa thuyền đi muôn nơi Lòng thuyền nhiều khát vọng Và tình biển bao la Thuyền đi hoài không mỏi Biển vẫn xa ... còn xa Những đêm trăng hiền từ Biển như cô gái nhỏ Thầm thì gửi tâm tư Quanh mạn thuyền sóng vỗ Cũng có khi vô cớ Biển ào ạt xô thuyền (Vì tình yêu muôn thuở Có bao giờ đứng yên?) Chỉ có thuyền mới hiểu Biển mênh mang nhường nào Chỉ có biển mới biết Thuyền đi đâu, về đâu Những ngày không gặp nhau Biển bạc đầu thương nhớ Những ngày không gặp nhau Lòng thuyển đau - rạn vở Nếu ta giã thuyền rồi Biển chỉ còn sóng gió" Nếu phải xa cách anh Em chì còn bảo tố |
Hoa Tường Vi
Hoa Tường Vi
Trắng với hồng và tim tím nhạt Tựa màu mây phiêu lãng cuối trời xa Hoa tường vi như thực lai như mơ Cùng tôi sống suốt một thời trẻ dại Vóc nhỏ nhắn trước tầm gió thổi Tôi hiểu điều trong lá nói lao xao Ở nơi nào hỡi điệu ca dao Từng ca ngợi một loải hoa chưa có Hoa phảng phất mối tình trong truyện cổ Mang lỡ lầm oan ức đã xa xôi Hoa tường vi thời trẻ dại của tôi Bên mái rạ một mảnh vườn hẻo lánh Ngày mưa bụi khắp nẻo đường vừa tạnh Những cụm hồng, cụm tím lẫn màu xanh Tôi có hoa bè bạn bên mình Hoa hiểu cả những điều tôi chẳng nói. Tôi đã qua bao thác ghềnh đá núi Qua thời gian - tóc thoáng sợi màu mưa Hoa tường vi của những ngày xưa. Tôi vẫn nhớ một màu mây phiêu lãng. XUÂN QUỲNH (1986) |
BAO GIỜ NGÂU NỞ HOA
Những bông hoa nho nhỏ Chỉ có chút hương đêm Ẩn vào trong kẽ lá Như mối tình lặng câm Vượt qua tháng qua năm Vượt qua đồi qua suối Bỗng gặp một mùi hương Như lời yêu thầm gọi Như ánh đèn chờ đợi Như ánh mắt bao dung Trong cơn khát cháy lòng Bỗng tìm ra nguồn nước Mùi hương không hẹn trước Lời yêu đến bất ngờ Em đâu biết bao giờ Mùa hoa ngâu ấy nở Anh như cây đàn khoá Sợi dây còn ngân vang Em đi hết lòng em Lại gặp lời hát đó Hoa ngâu ở nơi nào Em cũng không biết nửa Em chỉ biết tình em Như ngâu vàng vẫn nở |
ANH
Cây bút gãy trong tay Cặn mực khô đáy lọ Ánh điện tắt trong phòng Anh về từ dường phố Anh về từ trận gió Anh về từ cơn mưa Từ những ngày đã qua Từ những ngày chưa tới Từ lòng em nhức nhối... Thôi đừng buồn nửa anh Tấm rèm cửa màu xanh Trang thơ còn viết dỡ Tách nước nóng trên bàn Và lòng em thương nhớ... Ở ngoài kia trời gió Ở ngoài kia trời mưa Cây bàng đêm ngẩn ngơ Nước qua đường chảy xiết Tóc anh thì ướt đẫm Lòng anh thì cô đơn Anh cần chi nơi em Sao mà anh chẳng nói Anh, con đường xa ngái Anh, bức vẽ không màu Anh, nghìn nỗi lo âu Anh, dòng thơ nổi gió.... Mà em người đời thường Biết là anh có ở ! 19-7-1973 |
Sóng
Sóng Dữ dội và dịu êm Ồn ào và lặng lẽ Sóng không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể. Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thế Nỗi khát vọng tình yêu Bồi hồi trong ngực trẻ. Trước muôn trùng sóng bể Em nghĩ về ANH _ EM Em nghĩ về biển lớn Từ nơi nào sóng lên? Sóng bắt đầu từ gió Gió bắt đầu từ đâu Em cũng không biết nữa Khi nào ta yêu nhau Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được Lòng em nhớ đến anh Cả trong mơ còn thức Dẫu xuôi về phương Bắc Dẫu ngược về phương Nam Nơi nào em cũng nghĩ Hướng về anh- một phương Ở ngoài kia đại dương Trăm ngàn con sóng đó Con nào chẳng tới bờ Dù muôn vàn cách trở Cuộc đời tuy dài thế Năm tháng vẫn đi qua Như biển kia dẫu rộng Mây vẫn bay về xa Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng nhỏ Giữa biển lớn tình yêu Ðể ngàn năm còn vỗ Xuân Quỳnh |
Chỉ có sóng và em
Chỉ có sóng và em
Tác giả: Xuân Quỳnh Đã xa rồi căn phòng nhỏ của em Nơi che chở những người thương mến nhất Con đường nắng, dòng sông trước mặt Chuyến phà đông. Nỗi nhớ cứ quay về Đêm tháng năm hoa phượng nở bên hè Trang giấy trắng bộn bề bao ký ức Ngọn đèn khuya một mình anh thức Nghe tin đài báo nóng lại thương con Anh yêu ơi, hãy tha lỗi cho em Nếu đôi lúc giận hờn anh vô cớ Những bực dọc trong ngày vất vả Làm anh buồn mà em có vui đâu Chỉ riêng điều được sống cùng nhau Niềm sung sướng với em là lớn nhất Trái tim nhỏ nằm trong lồng ngực Giây phút nào tim đập chẳng vì anh Một trời xanh, một biển tận cùng xanh Và gió thổi và mây bay về núi Lời thương nhớ ngàn lần em muốn nói Nhưng bây giờ chỉ có sóng và em… |
Không đề II
Không đề II
Tác giả: Xuân Quỳnh (Viết cho Vũ) Mắt anh nâu một vùng đất phù sa Vùng đất của nơi nào trong trí nhớ Em chiếm đoạt rồi em hoảng sợ Giữa vô cùng hoang vắng giữa cô đơn Mấy năm rồi, thơ em buồn hơn Áo em rộng, lòng em tan nát Những bài hát ngày xưa em vẫn hát “Cây trúc xinh, quán dốc…gốc đa làng…” Câu thơ anh em vẫn đọc thầm Cả lúc nghĩ: “…biết bao giờ trở lại” Mái tôn dột. Sao mà mưa mãi Anh ra đi Phố vắng Đầu trần. Biết bao giờ cho đến mùa xuân Em sẽ kể anh nghe về chuyện cỏ Em sẽ kể anh nghe về ngọn gió Trên đỉnh cao thành bão những đêm hè Em kể về những miền đất em đi Những cửa biển thơ anh thường nói tới Những rừng hoa thơ anh từng đến hái Trái bàng vàng rụng vội con đường quen. Chẳng có gì để em nói về em Em chỉ thấy em là người có lỗi. (Để tránh làm đứt quảng dòng tư tưởng của độc giả, TC đã xóa đi những post không cần thiết) |
Em - Lưu Quang Vũ
Đọc thơ Xuân Quỳnh cứ nao nao trong lòng, như... viết dùm mình vậy, HT rất yêu thơ XQ và cũng yêu cả LQV. Anh TiCa cho HT gửi vào đây bài thơ của LQV há, im lặng là đồng ý oỳ phải hông nà!:v35: EM Em làm thay đổi đời anh Như màu trời đổi thay sắc nước Như gió bấc, gió nồm đổi mùa nóng lạnh Như phù sa đằm thắm tạo đồng bằng Anh vào trong vòng tay em Như tàu vào bến cảng Biết em là nước mắt của quê hương Có gì đâu. Chuyện đơn giản dễ dàng Mà đến nay anh vẫn chưa hiểu hết được Giữa ý nghĩ rối ren, em là mặt trời trong biếc Ý nghĩ của anh, thành vầng trán của em Mỗi ngôi nhà, ngọn gió, mỗi ban đêm Mỗi tiếng hát đều vọng từ em tới Anh đọc bao sách dày về tình ái Bao vần thơ anh viết trót đau buồn Cứ nghĩ rằng những thiếu nữ như em Chỉ có trong giấc mơ huyền hoặc Trên đời này niềm vui không có thật Và tình yêu chỉ trong chuyện mà thôi Anh hay đâu, anh đã lầm rồi Em vụt đến cho lòng anh chói lọi Em vụt đến như mùa xuân bối rối Với tình yêu là ngọn gió màu xanh Người đầu tiên hiểu đôi mắt anh Người duy nhất hiểu điều anh chẳng nói Hiểu nỗi anh lo, cả những điều tội lỗi Vẫn bao dung như biển lớn yên lành Không có em anh sống cũng chẳng là anh Cám ơn bàn tay chỉ sắc màu hạnh phúc Em là rễ nối liền anh với đất Lại là chồi mở búp đón sương mai Lạ lùng như giấc mơ, mà chẳng phải giấc mơ Em rất thật như là da thịt Gần gụi lắm như cơm ăn áo mặc Lại lung linh như một ánh trăng ngà Hơi thở êm đềm, đôi mắt mở to Ngày hạnh phúc có nụ cười mỏi mệt Là dịu dàng, em cũng là mãnh liệt Như thủy triều sóng mạnh vỗ vào đêm Ôi đêm này anh biết nói gì thêm Em đã là tất cả: Sao của hoàng hôn Mầm thơm của mạ Niềm tin cần cho những năm gian khổ Và tình yêu nuôi nấng những con người. Lư Quang Vũ |
| Múi giờ GMT. Hiện tại là 11:13 PM. |
Powered by: vBulletin Version 3.6.1 Copyright © 2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.