[pink]

4 - Còn Tâm Lý Những Nữ Tu Ra Sao?

Lya Berger đã phải viết một quyển sách riêng để bàn luận và ca ngợi công dức của những bạn gái tự hy sinh thân bồ liễu, sống độc thân để phục vụ đời sống thiêng liêng và xã hội. Qua mọi không gian và thời gian để có những tấm thân bồ đào lánh xa trần tục để tu tâm, dưỡng tính và phụng sự nhân loại. Nhưng dù tu trí, các bạn gái ấy vẫn cũng là con người và bởi có cảnh sống đặc biệt nên họ có một tâm lý đặc biệt. Chúng ta nên tìm hiểu sơ qua.

Trước hết chúng ta nên tìm hiểu hai chữ nữ tu này hầu hết các bạn gái tu trì trong bất cứ tôn giáo nào khi họ thoát ly gia đình sống một nơi công cộng có kỷ luật chung, có người điều khiển chung và đều nhắm một lý tưởng nào đó. Muốn am hiểu chân lý các bạn gái tu hành ta nên chia ra làm ba hạng.

a) Hạng chân tu. Tức là những tâm hồn cao cả. Giữa gia đình tiệc xuân đang đầm ấm Nàng âm thầm gạt lệ lén ra đi Nhắm tương lai không hẹn ngày về Tìm nhà thánh chôn vùi đôi má phấn Họ cũng có duyên sắc, cũng đầy hứa hẹn ở ngày mai song bởi lòng giàu có hy sinh, họ xa lánh cõi trần tục để gởi thân nơi chốn tu trì, hầu giữ lòng băng tuyết, luyện tâm sữa tánh để theo chân Phật, noi gương Chúa và phụng sự nhân loại cách đắc lực hơn. Bao nhiêu khoái lạc của cuộc đời họ có quyền hưởng, bao nhiêu mộng vàng tươi đẹp về cuộc sống gia đình họ đều xây dựng. Nguồn yêu đương xuân thì trào dậy trong tâm hồn, họ bắt chước về đối tượng cao cả là Phật, Trời hay những đức tính tốt đẹp. Bước chân vào cõi tịnh tu hành họ cảm giác nhẹ như cánh bướm xuân. Họ cảm thấy mình lạc vào cảnh thần tiên, nơi đó họ chuyên tâm trang sức tâm hồn cho trong sạch, quý đẹp. Lý tưởng của họ là đắc đạo. Bởi thật tâm nhắm lý tưởng nên họ có một năng lực đàn áp những tiếng rên la của ái tình phàm tục, những giọng gào rống của nhục dục và các quyến rũ vật chất khác. Họ thánh hóa ái tình mình. Họ chuyển hóa tình mẹ nhân loại. Họ coi đấng cao cả và nhân loại như ái tình thánh đức của mình và họ huy động toàn lực mình để hy sinh, phụng sự nhân loại như mẹ giàu tình yêu đối với con cái. Người ta gọi là những bậc chân tu. Đầu não họ không bị ám ảnh bởi những ý tưởng ô uế. Óc họ sáng suốt. Trí tuệ nhanh bén. Phán đoán ngay thẳng. Lương tri lành mạnh. Ý chí nhờ sự triền miên cố gắng duy trì, dần dần cương nghị hơn. Các dục tình xấu bị lý tưởng cao cả uy hiếp. Những ước vọng hướng về điều thiện. Não tưởng tượng không bị tổn thương đối với những mơ ước dơ bẩn. Trí nhớ của họ sâu sắc thêm lên. "Cuộc sống tâm thần của họ được lạc quan, dễ thương, đáng phục. Hình dung họ bộc lộ trạng thái tâm hồn băng tuyết khiến mắt phàm có ý nghĩ rất tốt về họ. Thi sĩ Hàn Mặc Tử trước khi ly trần, với giọng văn chân thành, cảm động đã gọi họ là những "Thiên thần của Trời" (anges de Dieu). Về phương diện xử thế, họ nhờ có ái tình thánh hóa đã dẫn dụ bao nhiêu tâm hồn mà họ giúp đỡ. Len lõi giữa các cuộc hồng trần mà quả tim họ không bị hoen ố. Nó giống như đóa sen tươi nở giữa hố lầy: " gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn". Chính họ là bàn tay thoa dịu vết thương đau của loài người. Ước gì có những tấm liễu bồ một khi thoát ly gia đình để tu niệm hãy có ý tưởng tu trì cho chính đáng. Đừng như những hạng mà chúng tôi đề cập dưới đây.

b) Hạng trốn đời. Trong bất luận tôn giáo nào cũng có người bạn gái gởi đời son phấn vào tu viện chỉ vì chán đời. Họ cảm thấy yếu đuối không tự lập nổi trên cuộc sống. Họ thấy trường đời có nhiều thực tế chua chát quá, có nhiều thử thách cần một sức ăn chịu mạnh mẽ mới mong vượt thăng. Họ muốn lánh xa ách chồng con, các việc nội trợ bận rộn. Hay vì cuộc tình duyên dỡ lở, bởi:

Lỡ ra mới biết trắng đen.

Làm thân con gái một lần mất trinh.

Họ Oán ghét cuộc đời, tìm nơi tu hành êm dịu. Nhà tu đối với họ không có nghĩa là nơi hy sinh để phụng sự mà là nơi nương gởi tấm thân liễu bồ tự ti mặc cảm, bạc nhược trốn trách nhiệm và che lấp cảnh đời phấn lạt hương tàn: chày kinh giống tỉnh giấc Vu-san. Tay khoác áo nhà tu, tâm hồn họ vẫn là tâm hồn trần tục. Mặc ngoài họ ra dáng điệu hiền lương, lúc nào cũng như cầu Trời khấn Phật. Song bên trong họ là cả một biển sóng cuồn, cả một hỏa diệm sơn trào tràn những khát vọng về cuộc đời xác thịt, vật chất. Bởi không có lý tưởng tu trì chi phối, ái tình của họ gào thét và tìm đối tượng để bám lấy. Đầu não họ nhiều phen bị vây hãm bởi những mơ vọng dâm ô. Song các mơ vọng này không tiến đến thực hiện được vì bị thành lũy dư luận ngăn đón. Chúng tôi nói dư luận chớ không nói đến lương tâm vì có thể họ chà đạp lương tâm để tư tưởng những điều tội lỗi. Bản năng sinh dục tự nhiên la ó đòi hỏi sự thõa mãn trong họ, hơn nữa ngoài cuộc đời có những quyến rủ họ vì do sống cảnh bất an từ nội tâm đến ngoại thân. Tuy nhiên dù tâm hồn quá bị dao động họ dần dần dưới mái nhà tu có thể tự trấn tĩnh bằng sự chán chê cuộc đời. Sự trấn tĩnh này chỉ có giá trị tiêu cực là khiến họ tạm thời vượt thăng những đòi hỏi khoái lạc chớ không giúp họ sống hạnh phúc dưới hiên tu viện. Bởi lẽ là khoái lạc không giúp họ có lý tưởng tu hành cao cả. Họ không quy hưởng các ước vọng ái tình và lòng hy sinh làm mẹ của mình về một mục đích phục vụ Đấng toàn năng hay nhân dân quần chúng. Hạng tu này nếu những bề trên tu viện biết rõ thì nên, hoặc giúp họ trở thành những bậc chân tu nói trên, hoặc cho họ về thế gian lập gia đình. Ở địa vị của họ, họ không xây dựng cho kiếp sống mình giá trị xứng đáng cả. Tu, họ tu không đắc đạo. Them thế gian, họ không tự thõa mãn được. Tâm hồn họ quá ư dồn nén, bực bội, đa thương. Họ vừa sống với khổ tâm vừa mỗi ngày chịu cảnh cực khổ của nhà tu mà không mong một tương lai nào. Theo Nguyễn Tuân họ là những ngày tự tử đi một ít. Và dĩ nhiên kiếp sống của họ là kiếp sống ăn ruồng, ăn rút xã hội cách đáng ghét. Nếu họ lý tưởng hóa cuộc đời, hay hoàn tục để lập gia đình thì đời họ không khác những bạn gái già bàn luận trên. Tâm hồn luôn thơ mộng.Dục tình thường gào thét. Óc tưởng tượng bao la. Não nhớ dần cùn mằn vì các lý tưởng hắc ám luôn công hãm cảnh sống xã hội đối với họ là sa mạc vắng tanh. Họ đâm ra bi quan, cau có với chị em xung quanh. Đời họ vì đó là một cuộc đời không ra gì, hại cho mình mà không bổ ích chi cho kẻ khác.

c)Tu nước đôi. Có một thứ nữ tu đáng tiếc hơn hạng trốn đời nữa là hạng tu nước đôi. Đem kiếp liễu bồ chôn vùi dưới mái tu viện, họ không có lý tưởng như những người chân tu bàn trên. Tu đắc đạo hay không họ bất chấp. Mục đích của họ là một mặt khoác lốt tu để có một địa vị xã hội, để khỏi lo nghèo đói, để được xã hội kính nể giúp đỡ, mặc khác dùng địa vị của mình để tìm nguồn vui trong sóng tình biển ái cách thầm kín và theo họ rất có hiệu lực! Thứ bạn gái tu nước đôi này người ta dễ dàng nhận định. Dù đã cạo đầu, dù trang sức theo kiểu tu hành, dù có lời khấn giữ các nhân đức theo luật tu, họ vẫn làm dáng, làm điệu, vẫn tìm cách điểm tô con người mình cho "đẹp". Họ có một đường lối tu riêng. Họtu sao cho khỏi bị tu viện trưởng trục xuất thôi. Họ cố gắng làm chùng lén bất cứ cái gì mà cá ý họ đòi hỏi. Thân xác họ Ở chốn tu hành song tâm hồn họ lang bạt ngoài thế gian. Cách đi đứng, nói năng, hành động của họ nhuộm màu sắc phàm tục. Quan sát kỹ họ, người ta có thể nhận ngay rằng họ đã lạm dụng chiếc áo nhà tu để làm những điều bất đáng. Và sở dĩ họ có dung thể bên ngoài như vậy là tại bên trong họ có một nguồn tâm lý kỳ biệt. Họ không hâm mộ việc hãm mình luyện tánh hay việc tụng niệm cầu kinh. Những bổn phận họ nơi tu viện họ chán ngắt và thi hành như người có xác mà không hồn. Họ cũng không quan tâm rèn luyện tinh thần. Các tài năng tinh thần họ không phát triễn mà có khi bị hao mòn bởi những tư tưởng ô uế theo sức lôi cuốn của tình dục lúc nào cũng được kích thích. Bản năng làm mẹ của họ thúc đẩy họ khát vọng hạnh phúc gia đình. Dục tình xác thịt mà là người ai cũng có, lại rất phong phú ở họ. Nó được họ nuôi nấng bằng những phút nhàn rỗi, chán đời nhưng mơ khát gặp gỡ những kẻ tu trì khác phái. Việc gặp gỡ này cho nhiều kẻ biến thành một lẽ sống. Họ gặp gỡ không phải là để làm gì đặc biệt mà để nói chuyện khào, nói chơi giỡn, lời qua tiếng lại và có khi có thái độ đỏng đảnh lả lơi nữa. Những cảnh sãi vãi bàn luận chuyện đạo, chuyện đời, chuyện tình, chuyện nghĩa mà Nguyễn Cư Trinh tả cách mỉa mai, bay bướm trong những tu viện cổ kim. Người bạn gái tu nước đôi nếu không tìm lạc thú trong việc đàm đạo với kẻ khác thì cũng tìm sung sướng trong việc giúp đỡ các kẻ này. Họ ưa tặng quà này quà nọ. Thường tu trì thì khó khăn nhưng bởi có "lối tu riêng" nhưng họ không nghèo lắm, họ có của tư riêng để dành tặng ai mà họ mến thích. Khác hẳn bạn gái dậy thì, họ có ái tình thường rất ích kỷ. Hiến tặng ai đồ vật gì thì họ ngụ ý kẻ thọ lãnh phải trả lại cho họ tình yêu, hay lòng biết ơn đượm màu tình nghĩa. Giá phải gặp cảnh "cho thì nhiều nhưng nhận chẳng bao nhiêu" thì đối với họ "yêu là chết trong lòng một ít". Họ nghe thống khổ, hờn giận oán ghét và tủi thân. Trong câu chuyện thường nhật, họ rất hay bàn những chuyện đời, những chuyện tình tứ, nhất là họ hay đề cập đến phái mạnh. Ai họ mê khoái nhất thường họ hay hỏi thăm, khen ngợi, hay có khi giả chê, giả không biết để người khác bàn đến, và nhờ đó họ nghẹ.. khỏe.

Khi bản năng sinh lý của họ gào thét đến cực điểm mà mãi bị dồn ép và không được quản trị bởi lý tưởng hay nhân đức, họ tìm cách thỏa mãn các tình dục khác như nóng giận, thù oán. Hẳn bạn đã thấy nhiều nữ tu mặc áo nâu phục song nổi tam bành như hổ cái. Họ đi xành xạch, miệng đay nghiến và nói sôi bọt cua. Nhiều khi họ đánh vả chị em dưới quyền mình cách tàn nhẫn như một lực sĩ. Đó là chưa kể đến những châm biếm, cay chua móc lò cao thấp mà vì có địa vị ưa thế họ đã khiến bao nhiêu kẻ dưới quyền chịu cách đau khổ, nhẫn nhịn đến gần bể tim gan. Song con lợn của Epicure trong người họ, bởi không có lý tưởng chân tu, lúc nào cũng kêu réo, đòi nhảy khỏi chuồng để làm xằng. Vì thế người ta thấy có không ít nữ tu đã giao thiệp với phái mạnh cách khả nghi. Cũng không ít kẻ trong những phút yêu điên bán rẻ đức khiết bạch của mình để rồi cả một đời hối hận. Và đa số các bạn gái tu nước đôi thường có những cuộc lạm giao sai lầm. Bởi muốn bấu cứng chiếc áo tu trì họ không muốn mình bị lôi cuốn theo ngọn sóng triều nhục dục bằng việc giao cấu. Họ tìm kết bạn với những chị em "đồng chí hướng" với mình. Tình lan giao của họ thường không đượm màu xác thịt. Chúng tôi không dám nói họ nhiều lúc cũng đả động với nhau cách chẳng lành, hoặc thủ dâm với nhau, tuy điều này không phải là không có được. Song trong cuộc giao tiếp bè bạn nhiều khi họ lân la quá lố, họ coi bạn gái của mình như một thứ tình nhân, "tình lang" trong cơn dậy tình, họ có những cái hôn hít, vuốt ve đượm màu xác thịt khả ố. Trong lúc bạn tâm giao của họ xa vắng họ viết những bức thư tình không kém giọng ái ân âu yếm của những bực trai tài giỏi rồi gởi cho gái sắc. Rồi khi trùng phùng, họ bàn luận cùng bạn tình với nguồn sướng vui vô bờ bến. Họ không tiếc lời để nói những câu yêu yêu, thương thương cách mê ly, đắm đuối. Cuộc tu trì của họ vì đó hỏng và hỏng. Việc đắc đạo đã đành là mây khói, họ còn tàn hại thể xác tâm hồn mình trong những mơ mộng không được thỏa mãn. Nếu không tìm được chí hướng tu hành chính đáng, nếu không có ý chí kềm hãm dục tình, sau cùng họ sẽ "nhảy rào" hoàn tục "ngả mặn" trong cuộc đời vô song trụy lạc. Chừng đó đời họ có thể là cuộc đời "bỏ đi" và đáng than tiếc những mảnh đời dưới mái hồng lâu.

Tóm lại những bạn gái đem kiếp đào hoa gởi nơi tu viện không có một tâm lý giống nhau như đúc. Tâm lý của từng người tùy tình huống tu trì tư biệt của họ. Ngoài ra hạng có lý tưởng cao cả, tự mình hy sinh tấm thân bồ liễu đầy nhan sắc, đầy tương lai ở ngày mai đề phục vụ đấng cao cả, quần chúng, ngoài hạng này, những bạn gái đi tu vì muốn trốn đời, tu nước đôi thường có tâm hồn đáng than khóc. Có một linh mục Việt Nam cao tuổi, thánh đức nói với chồng tôi "Họ tu thế ấy, khốn nạn đời này mà cũng khốn nạn đời sau". Ngài nói rất chí lý. Dưới mái nhà tu cái lớp cà sa hay áo thâm dài bao oai quyền gì, những vật ẩm thực chốn cơm chay dưa muối mà sung sướng gì. Thế mà họ khư khư buộc mình vào đó để gọi là sống khỏe "nơi ấm cúng". Khi có lý tưởng chân tu thì lý tưởng của điệu sống ấy là diệu kế để đắc đạo. Bằng không có đường lối tu trì và quá thèm khat thế gian thì nên sống giữa cõi phàm tục thì hơn. Chốn tu trì là chốn thánh, là nơi đặc biệt của những tâm hồn siêu quần bạt chúng, giàu lý tưởng, giàu ý chí, hy sinh để những trái tim chán đời, những con tôi lạm dụng để làm những việc ác động trời và che mắt thế gian bằng lớp áo cà sa thánh đức giả hiệu. Có quan niệm tu trì bất đáng như vậy, là ngay ở cuộc thế họ chuẩn bị cho mình những thống khổ và ở các cuộc đời vị lai bên kia cái chết. Tu như vậy theo tác giả quyển Sãi vãi là tu lối "tiểu nhân": "tu và địa ngục". Lối tu của mình, nhân gian không thuận và lòng trời đất cũng bất mãn. Giá nến muốn đánh hỏng cuộc đời mai hậu bên kia thế gian đi, trụy lạc còn nhẹ tội hơn. Núp thiền môn, bóng chùa như vậy là tạo nguồn thống khổ cho mình mà còn làm ố rỉ nơi tu trì thánh thiện.

Giá muốn kể sơ những nét tâm lý đặc biệt của hạng nữ tu chân thật và hạng nữ tu giả hiệu, người ta có thể kể:

A. Các Hạng Chân Tu.

a) Đơn giản. Những bạn gái có niềm tu hành chân chính dưới mái tu viện hay khi len lỏi trong cuộc đời, bao giờ cũng có một tấm lòng và một ngoại thân đơn giản. Họ không có những ý tưởng cầu kỳ, kiêu hãnh, làm dáng kẻ cả. Trong khi giao thiệp, họ nói năng hay có những thái độ tự nhiên, chất phác, thật thà. Chính sự đơn giản này là vẻ đẹp khó tả của họ. Họ đã thoa dịu bao vết thương lòng người phàm tục bằng những lời khuyên lơn, an ủi đơn sơ mà rất thu hút, đắc nhân tâm.

b) Hy sinh tận tình. Tình yêu mẫu tử của họ được thánh hóa và phóng đại. Họ đem nỗi lòng mình trang trải ra cho đồng loại. Họ tận tụy hy sinh giúp đỡ kẻ khác mà thường không kể hao tốn sức lực, thời giờ, tiền của. Sự hy sinh của họ có tính chất phổ biến và thương tuôn đổ trên những người xấu số sống vất vơ bên lề xã hội. Họ biết tự chủ khi ngh3 khó chịu trong mình mà có kẻ đến kêu van giúp đỡ. Họ không phụng sự theo tình cảm, vui giúp, buồn thôi. Tính hy sinh của họ bộc lộ đều đều, chan chứa.

c) Vui tươi. Cõi lòng họ đượm nhuần hương vị tươi vui. Họ thấy việc tu trì có nguồn hứng thú tinh thần đặc biệt. Có khi thân xác tiều tụy vì cảnh khổ vật chất song linh hồn họ vẫn khoái sướng vì nó đầy thánh đức. Họ cảm thấy đời họ có giá trị Ở chỗ can đảm hy sinh đôi đời má phấn để phụng sự đấng cao cả và đồng loại. Nguồn vui thấm sâu trong tâm hồn phát lột ra trên khuôn mặt lúc nào cũng điểm những nét cười hồn nhiên, hoa nở. Người ta đọc qua đôi mắt và đôi hàm tiếu của họ những đặc sắc thanh quý của một tâm hồn thoát tục, cao cả.

d) Lòng đạo hạnh. Bởi có lý tưởng cao cả về việc tu hành, nên họ gom toàn lực mình vào các việc đạo đức. Lương tâm họ giữ luôn như giọt sương đầu ngày. Họ ưa thích việc trầm niêm, cầu xin, khấn vái. Các công việc, cử chỉ, lời nói và tâm tưởng họ quy tụ vào đức ái thân ái nhân. Đời của họ là một làn hương tinh bạch, là một câu kinh dài dàng lên thờ lạy, ca ngợi, cám ơn, khấn vái đấng huyền diệu thế cho bao nhiêu người trồi hụp trong tội lỗi. Lòng đạo hạnh này chi phối họ từ trong đến ngoài. Cách đi đứng, nói năng họ luôn tỏ ra thái độ siêu nhiên, êm dịu, hiền từ thánh đức. Thấy họ, người ta có cảm tưởng thấy những bực thiên thần đầy ơn cao cả tự trời rơi xuống để an ủi loài nhân nơi thống khổ này.

e) Siêu thoát. Mục đích tối cùng của đời người họ không đặt trong đống vật chất của người phàm chen lấn giành giựt. Họ nhắm hạnh phúc bên kia biên giới thời gian. Họ trông đợi phần thưởng công bình của bàn tay tạo hóa ban phát. Bởi có nhân sinh quan như vậy nên họ không bận tâm vì những của cải phàm tục. Họ đã đành không làm tốt làm duyên. Mà cũng không quan tưởng đến việc ăn uống hay thu trữ tiền của. Họ để tâm hồn nhẹ nhàng bay như áng mây trên không trung. Họ chỉ lo tu hành cho đắc đạo, lo hy sinh cho nhân loại và phú các vấn đề vật chất mặc ai khác chăm lo. Hay giá họ có trách nhiêm về vấn đề này, họ cũng không quá băn khoăn. Họ tin tưởng nơi trời phật và chuẩn bị cuộc sống các thản nhiên. Tâm hồn họ là tâm hồn siêu thoát, cao cả. Tâm tưởng họ nhờ đó cũng như cánh chim bằng lướt gió, lánh xa mọi ô uế của trần gian.

B. Các Nữ Tu Giả Hiệu. (Trốn đời và nước đôi)

a) Kiểu cách. Một bạn gái tu giả dối, bạn có thể nhận định được ngay ở thái độ kiểu cách của họ. Lối đi đứng, giọng nói chuyên, thái độ hành động của họ không có nét tự nhiên, đơn giản. Chúng có cái gì lập dị, cầu kỳ, khiến thiên hạ chú ý. Những nét kiểu cách bên ngoài của bạn gái tu giả hiệu chỉ là những hình thức của tâm hồn kiểu cách của họ. Trong tâm não họ có những ý tưởng kiêu căng. Họ hãnh diện tự đắc với chức vị của mình. Họ muốn cho các kẻ khác trọng phục họ. Họ tự nhân mình là thứ người riêng, là những phần tử tinh hoa gạn lọc ra khỏi xã hội ô uế. Bởi đầu não kiêu hãnh như vậy, nên, hoặc vô tình, hoặc hữu ý, họ ăn nói, đi đứng các "siêu quần bạt chúng" và do đó họ gieo cảm tưởng xấu ở kẻ xung quanh. Cũng chính họ là những kẻ bắt đạo họ đắc lực nhất mà không hay biết. Nhìn thấy họ, quần chúng - mà đa số phán đoán nông nổi - in trí xấu đạo họ và cho rằng đạo họ đã cấu thành những người như họ! Tai ác chưa?

b) Ích kỷ cách đáng ghét. Mặc dù mang lốt áo tu, họ chỉ biết phụng sự cá nhân mình. Họ lo ăn bám xã hội lấy làm khoái trá trong sự thu trữ tiền của. Khi có phận sự hy sinh cho nhân loại họ trốn tránh hay phụng sự cách bất đắc dĩ. Họ là những người trọng phú khinh bần cách đáng ghét. Người ta thường thấy họ vui mừng phở lở giúp kẻ giàu có, chức quyền hay kẻ đem cung phụng cho họ quả ngon, bánh ngọt. Người ta cũng thấy thường họ hách dịch, mắng rấy kẻ cơ bần, đói rách, lang thang. Họ diúp đỡ người theo bản năng tình cảm, chớ không theo lý trí hay lòng nhân của tôn giáo họ chỉ dạy.

c) Buồn man mác. Bởi không thấy khoái lạc trong cảnh tu hành, bởi không có mục đích tối cùng là hạnh phúc đời sau, mà chỉ lo tìm lạc thú ở trần gian, tìm cách miễn cưỡng ngược ngạo, chân đặt trong nhà tu mà mắt ngó khoái lạc giữa biển đời, nên nhiều phen cõi hồn họ buồn man mác, lâm ly. Những đòi hỏi của xác thịt không được đầy đủ thỏa mãn, họ luôn nghe mình cô đơn tẻ lạnh. Rồi không lẽ vứt áo nhà tu để đi tìm nhục lác và tu mãi không tìm nhục lạc thì uổng quá! Hai lực lượng trì lôi tâm hồn họ một cách mãnh liệt. Vì do nhiều phen đôi mắt chan chứa niềm buồn bâng khuâng. Sự ưu sầu này như vòi lửa gậm rứt cõi hồn họ khiến trong đời sống xã hội họ có lối xã giao quạu quọ. Họ càng đáng ghê tởm, khiếp sợ hơn nữa khi gặp những nghịch cảnh, những cơn đau, những cơn thử thách của kẻ trên. Đâu phải như kẻ chân tu, biết đem đau khổ gởi đấng toàn năng để tìm khoái lạc. Họ, với cung lòng sặc mùi xác thịt, ôm ấp một mình những nỗi đắng cay. Sau nhiều ngày thống khổ, tâm hồn họ như khô héo, già cỗi, và phát lộ ra trên khuôn mặt khí sắc "thiên sầu địa thảm".

d) Óc phàm tục. Họ bất chấp công việc tu trì. Đắc đạo, làm thánh hay không, mặc kệ. Những bổn phận mà chức vị đòi hỏi buộc họ làm ccác cẩu thả. Những điệu bộ của họ khi thi hành vụ đạo giáo là những điệu bộ không hồn. Họ kông kể gì đến đời sống bên trong, siêu nhiên, sầu thảm thánh đức. Họ "chu chu chăm chăm" bên ngoài để thiên hạ gọi mình là bậc tu hành thôi. Cẩu thả những bổn phận như vậy là vì họ mắc quan tưởng những việc phàm tục. Họ lo chạy theo những lạc thú của người đời. Trong lời nói của họ thường hàm súc khát vọng những khoái lạc vật chất, nhất là khát vọng xác thịt.

e) Bận rộn vì vấn đề vật chất. Bởi quá lãnh đạm với công việc tu hành, họ bôn ba theo cuộc sống vật chất như bao người ngoài dương thế. Người ta thấy tại họ lấy làm thích thú trong việc làm giàu trong việc se sua làm tốt. Tu hành thì phải khó khăn. Họ bất kể kỷ luật ấy, họ có của riêng, họ tìm cách làm cho tài sản của mình ngày càng sinh thêm lợi tức. Họ quan tâm tạo ra cho mình, tuy cách thầm kín, một đời sống vật chất phong phú để vừa có địa vị tu trì yên ổn, vừa sống nhàn rỗi, ấm no. Ngoài việc làm giàu, họ còn để ý cách riêng việc làm tốt. Dĩ nhiên họ không làm tốt như nhiều bạn gái ngoài cuộc đời. Họ không thoa son, dồi phấn, ăn mặc màu mè sặc sỡ, mai thay chiều đổi. Song họ vẫn làm đẹp bằng thể cách đặc biệt. Người ta có thể nói chơi: Họ làm tốt theo điệu tu. Họ không thấy trong việc thi phát là một hy sinh, một vứt bỏ trần tục, mà coi nó như một cách trang sức. Vì thế họ lo lắng cho dầu được cạo trọc đầu mới mẻ luôn, hay nến không cạo trọc thì cũng dùng dao tém gọt lòng con cạnh tai mép mắt cho sạch sẽ. Họ lấy làm khoái thích trong bột đồ tu không phải vì nó là một dấu hiệu của một cõi lòng băng tuyết hy sinh, thánh đức mà vì nó... đẹp, cách nào đó theo họ thấy. Họ cũng mất nhiều thì giờ để săm soi mình trước mảnh gương để luyện duyên, tạo sắc. Có người cũng gọt lông mày, đẽo móng tay, bịt răng vàng. Vẫn hiểu những công việc này có thể họ làm vì vệ sinh đòi buộc, song tiếc chút là họ làm không phải vì vệ sinh mà vì muốn mình... đẹp, một ý muốn không nên có dưới mái nhà tu. Bởi những hành động bất đáng ấy, tâm hồn họ như hòn chì nặng quăng xuống biển, bị các lực lượng vật chất trì lôi, nên ít quan tưởng đến việc siêu thoát. Trong tận cung lòng họ nghe một nổi buồn thấm thía bao vây. Lương tâm họ nhiều phen rúc rỉa họ và đòi họ luôn nghe thèm khát, thống khổ mặc dầu họ cố gắng chạy theo mồi quyến rũ của khoái lạc trần gian ô uế.

Tổng luận về vấn đề tâm lý các bạn gái tu hành trong các tôn giáo bạn thấy họ có cơ cấu tâm lý cưc kỳ tư biệt và phức tạp. Ngoài ra vốn tâm lý họ tự nhiên có bởi vì là người nữ như bao bạn gái khác ngoài vách tường nhà tu, họ còn nguồn tâm lý riêng cấu thành bởi quan niệm và hoàn cảnh tu trì của mình. Cách chung họ có tâm hồn thanh cao, quý đẹp, thánh đức vì họ biết xả kỷ, vị tha. Họ lý tưởng hóa đời sống tuyệt vời và nhờ đeo đuổi trung thành theo lý tưởng ngọn sóng triều nhũc dục từ từ bị đánh dẹp. Tuy nhiên có một thiểu số chúng tôi nói thiểu số bạn gái của bất cứ nhà tu thuộc bất cứ tôn giáo nào, thiếu hẳn tinh thần chân tu nên có một nguồn tâm lý đáng than tiếc. Họ là thứ chiên ghẻ làm hoen ố đạo giáo mà chính địa vị của họ là thước đo giá trị. Khiếp liễu bồ họ đem gởi nơi tu viện song tâm hồn họ bị thế gian trì lôi. Đầu não họ đầy những mơ mộng không xứng đáng cho địa vị của họ. Vì thế lôi gót sống trong lớp áo tu họ mang nặng nguồn tâm sự nhiều khi cay chua đắng đót, lúc khỏe mạnh họ bận bực vì không được tận hưởng khoái lạc mà bản năng họ đòi hỏi, rồi trên giường hấp hối họ sầu muộn, bức rức, bối rối vì cuộc dĩ vãng đen ngòm của mình họ băn khoăn cho vận mệnh bên kia bờ cái chết. Người ta không biết trong cuộc sống vị lai ấy họ tự đắc hay hối hận với vốn tu trì của mình! Trời ơi! Lo quá.