[vui_la_chinh]

Gandalf nhìn Bilbo với vẻ rất nghiêm khắc, mắt ông sáng lên. "Tôi nghĩ là, Bilbo ạ," ông khẽ nói, "tôi nên để nó lại. Ông không muốn sao?"
"À vâng - và không. Bây giờ thì đến lúc rồi, tôi không muốn mang nó theo nữa, tôi có thể nói thế. Và tôi không thật sự thấy vì sao tôi nên làm thế. Vì sao ông muốn tôi làm thế?" ông hỏi, sự hiếu kỳ tràn ngập trong giọng ông. Nó đầy vẻ nghi ngờ và bực mình. "Ông luôn luôn quấy rầy tôi về cái nhẫn; nhưng ông không bao giờ quan tâm đến những thứ khác mà tôi đã có trong chuyến hành trình của tôi."
"Không, nhưng tôi phải quấy rầy anh," Gandalf nói. "Tôi muốn sự thật. Nó rất quan trọng. Những chiếc nhẫn ma thuật là - vâng, ma thuật; chúng rất hiếm và rất kỳ lạ. Tôi đặc biệt quan tâm một cách chuyên nghiệp đến chiếc nhẫn của anh, anh có thể nói vậy; và đến giờ vẫn thế. Tôi nên biết nó ở đâu, nếu ông lại ra đi lần nữa. Và tôi cũng nghĩ là anh đã giữ nó đủ lâu. Anh không cần nó nữa. Bilbo, trừ phi là tôi rất sai lầm."
Bilbo đỏ mặt, và mắt ông ánh lên tia giận dữ. Khuôn mặt của ông trở nên đanh lại. "Vì sao không chứ?" ông la lên. "Và việc gì đến ông, dù sao đi nữa, để biết tôi làm gì với đồ vật của tôi? Nó là của tôi. Tôi tìm thấy nó. Nó đã đến với tôi."
"Vâng, vâng," Gandalf nói. "Nhưng không cần phải giận dữ như thế."
"Nếu tôi giận như thế thì đó là lỗi của ông," Bilbo nói. "Đó là của tôi, tôi nói với ông. Của tôi. Báu vật của tôi. Phải, báu vật của tôi."
Khuôn mặt của thầy phù thuỷ vẫn nghiêm nghị và trầm lắng, và chỉ có một ánh rất nhỏ trong đôi mắt sâu của ông cho thấy là ông giật mình và thật sự lo lắng. "Nó đã được gọi như thế từ trước đó," ông nói, "nhưng không phải bởi ông."
"Nhưng bây giờ thì tôi nói điều đó. Và vì sao không chứ? Thậm chí cả Gollum cũng nói như vậy một lần rồi. Nhưng giờ nó không thuộc về hắn nữa, mà là của tôi. Và tôi sẽ giữ nó. Tôi nói thế đấy."
Gandalf đứng dậy. Ông nói rất cứng rắn. "Anh sẽ là một tên ngốc nếu anh làm thế, Bilbo," ông nói. "Anh nên tỏ ra thông minh hơn với mỗi lời nói của mình. Nó không sẽ ở với anh lâu nữa. Hãy để nó đi! Rồi anh có thể tự mình đi được, và sẽ tự do."
"Tôi sẽ làm như tôi lựa chọn và đi như tôi thích," Bilbo nói với vẻ bướng bỉnh.
"Nào, nào, anh hobbit thân mến của tôi!" Gandalf nói. "Trong suốt cuộc đời dài của ông chúng ta đã là bạn bè, và anh có nợ vài điều. Đến đây nào! Hãy làm điều mà anh đã hứa: đưa nó cho ra!:
"Được, nếu ông muốn chiếc nhẫn của tôi cho chính ông, thì hãy nói thế!" Bilbo la lên. "Nhưng ông sẽ không có nó đâu. Tôi sẽ không rời báu vật của mình, tôi nói với ông thế đấy," Tay ông hạ xuống cán thanh gươm nhỏ của mình.
Mắt Gandalf loé lên."Bây giờ thì đến phiên tôi để sớm giận dữ," ông nói, "Nếu anh còn nói như vậy lần nữa, thì tôi sẽ giận dữ đấy. Và ông sẽ thấy Gandalf Xám lột mặt nạ đấy." Ông bước về phía ông hobbit, và ông có vẻ như cao lên và đầy đe doạl bóng của ông phủ đầy căn phòng nhỏ.
Bilbo lùi lại tường, ông thở mạnh, tay ông giữ chặt túi. Họ đứng đối mặt nhau một lúc, và không khí trong phòng đầy căng thẳng. Mắt Gandalf vẫn nhìn trừng xuống ông hobbit. Tay ông buông dần, và ông bắt đầu run lên.
"Tôi không biết là chuyện gì đã xảy ra với ông, Gandalf," ông nói. "Trước đây ông chưa bao giờ như thế này cả. Tất cả chuyện này là gì? Chẳng lẽ nó không phải là của tôi? Tôi đã tìm thấy nó, và Gollum đã giết được tôi, nếu như tôi không giữ nó.Tôi không phải là một tên trộm, dù hắn nói gì thì nói."
"Tôi không bao giờ gọi anh nhưu thế cả," Gandalf trả lời. "Và tôi cũng không phải là một người như vậy. Tôi không định cướp của anh, mà định giúp anh. Tôi muốn anh tin tôi, như anh vẫn thường thế." Ông quay đi, và bóng tối tan đi. Ông có vẻ như thu nhỏ lại thành một ông già tóc bạc, lưng còng và run rẩy.
Bilbo đưa tay lên mắt. "Tôi xin lỗi," ôn gnói. "Nhưng tôi cảm thấy rất lạ. Nhưng tôi sẽ khuây khoả khi không còn bị nó quấy rầy nữa. Gần đây nó vẫn thường xuất hiện trong tâm trí tôi. Đôi khi tôi cảm thấy nó giống như một con mắt đang nhìn về phía tôi. Và tôi vẫn luôn muốn đeo nó vào và biến mất, ông biết không; hoặc tự hỏi là nó có an toàn không và tháo nó ra để tin chắc vào điều này. Tôi không biết vì sao. Và tôi cảm thấy không thể nào định thần được."
"Vậy thì hãy tin tôi," Gandalf nói, "Điều này sẽ giúp anh định thần. Hãy đi và để nó lại. Đừng giữ nó nữa. Hãy đưa nó cho Frodo, và tôi sẽ trông chừng nó."
Bilbo đứng một lúc trong căng thẳng và lưỡng lự. Rồi ông thở dài. "Được thôi," ông nói với một nỗ lực. "Tôi sẽ làm thế." Và rồi ông nhún vai, và mỉm cười với vẻ ảo não. "Sau hết thì đấy vẫn là mục đích của buổi tiệc, thật sự thế: đưa tặng thật nhiều quà tặng sinh nhật, và có vẻ như đưa nó ra cùng lúc này thì dễ hơn. Cuối cùng thì nó cũng không dễ hơn chút nào, nhưng nếu lãng phí hết tất cả những sự chuẩn bị của tôi thì thật không hay. Nó sẽ làm trò vui mất hứng."
"Thật sự nó sẽ lấy đi điều hay duy nhất mà tôi thấy trong chuyện này," Gandalf nói.
"Được lắm," Bilbo nói, "nó sẽ ở lại cùng với Frodo mãi về sau." ông thở một hơi thở sâu. "Và bây giờ tôi phải thật sự bắt đầu thôi, nếu không sẽ có ai đó bắt gặp tôi. Tôi đã nói tạm biệt, và tôi không thể nào chịu đựng được làm lại tất cả những chuyện đó một lần nữa." Ông nhặt cái túi lên và đi về phía cửa.
"Anh vẫn còn cái nhẫn trong túi," thầy phù thuỷ nói. "Được, tôi sẽ làm vậy!" Bilbo la lên. "Với bản chúc thư và tất cả các giấy tờ khác nữa. Tốt hơn là ông nên lấy nó và đưa nó cho tôi. Cách đó sẽ là an toàn nhất."
"Không, đừng đưa chiếc nhẫn cho tôi," Gandalf nói. "Đặt nó lên lò sưởi thôi. Ở đấy cũng đủ an toàn cho nó rồi, cho đến khi Frodo đến. Tôi sẽ đợi nó."
Bilbo đưa cái phong bì ra, và nhưng khi ông vừa định đặt nó bên cái đồng hồ, thì tay ông giật trở lại, và cái túi rơi xuống nền đất. Trước khi ông kịp nhặt nó lên, thì thầy phù thuỷ đã bước đến, tóm lấy nó và đặt nó vào chỗ. Một cơn giận dữ lại nhanh :Dng lướt qua khuôn mặt của ông hobbit. Thình lình ông lại trở nên thư giãn và bật cười. "Được lắm, thế đấy," ông nói. "Bây giờ thì tôi đi!"
Họ đi ra tiền sảnh. Bilbo chọn cây gậy ưa thích nhất trên giá; rồi ông huýt sáo. Ba người lùn đi ra từ những căn phòng khcá, nơi họ đang bận rộn.
"Mọi thứ đã sẵn sàng rồi chứ?" Bilbo hỏi. "Mọi thứ đã được đóng gói và dán nhãn rồi chứ?"
"Rồi," họ trả lời.
"Được lắm, vậy thì bắt đầu thôi!" ông bước ra cửa trước.
Đó là một đêm quang quẽ, bầu trời đen lốm đốm những vì sao. Ông nhìn lên, hít thở không khí. "Vui thật! Được đi trở lại thật vui, đi trên Con Đường với những người lùn! Đó là cái mà tôi đã trông ngóng hằng bao nhiêu năm nay! Tạm biệt!" ông nói, nhìn về ngôi nhà cũ của mình và cúi chào về phía cửa. "Tạm biệt, Gandalf!"
"Tạm biệt, vào lúc này thôi, Bilbo. Hãy bảo trọng! Anh đã đủ già, và có thể là đủ khôn ngoan!"
"Bảo trọng! Tôi không cần. Ông đừng lo cho tôi! Bây giờ tôi cảm thấy hạnh phúc như mọi khi, tôi tin chắc thế. Nhưng thời gian đến. Cuối cùng thì tôi cũng đang được cướp đi đôi chân của mình," ông nói thêm, và rồi với một giọng trầm, như thể nói với chính mình, ông hát nhẹ nhàng trong đêm:
Đường dài dẫn đến tận đâu
Dẫn xuống tận cửa bắt đầu tại đây
Đường xa dõi áng mây bay
Tôi lại rong ruỗi vượt băng mây ngàn
Chân dồn muôn dặm quan san
Tìm con đường lớn cắt ngang lối mình
Biết bao nẻo, biết bao tình
Bao giờ trọn cuộc đăng trình ai hay
Ông ngừng lời và im lặng một thoáng. Rồi không nói thêm lời nào, ông quay đi khỏi vùng ánh sáng và âm thanh vọng đến từ những khu đất trại, ba người bạn đồng hành đi theo ông vòng vào trong vườn và đi xuống con đường dốc dài thoai thoải. Ông nhảy qua vùng đất thấp trong vùng bờ giậu ở cuối đường, rồi đi vào vùng cỏ, băng vào vùng bóng tối nơi gió đang xào xạc đùa trên cỏ.
Gandalf vẫn đứng nhìn theo một lúc lâu vào vùng tối.
"Tạm biệt, Bilbo thân mến - cho đến lần gặp sau của chúng ta!" ông nhẹ nhàng nói và đi trở lại vào cửa.
Liền sau đó Frodo đi vào, và thấy ông đang ngồi trong bóng tối, suy nghĩ trầm mặc. "Ông ấy đã đi rồi à?" anh hỏi.
"Phải," Gandalf trả lời, "cuối cùng thì ông ấy đã đi rồi."
"Ước gì - tôi muốn nói là, đến chiều này tôi vẫn còn hy vọng rằng đó chỉ là một trò đùa," Frodo nói. "Nhưng từ tận đáy tim mình, tôi biết rằng ông ấy thật sự muốn đi. Ông ấy vẫn thường đùa về những chuyện nghiêm trọng. Ước gì tôi có thể trở lại sớm hơn, chỉ để thấy ông ấy ra đi."
"Tôi thật sự nghĩ rằng ông ấy thích ra đi trong lặng lẽ vào lúc cuối," Gandalf nói. "Đừng quá lo lắng. Ông ấy sẽ ổn thôi - vào lúc này. Ông ấ có để lại một cái túi cho cậu. Nó đây!"
Frodo cầm lấy cái phong bì trên bệ lò sưởi, và nhìn chằm chằm vào nó, nhưng không mở ra.
"Cậu sẽ thấy chúc thư của ông ấy cùng với những giấy tờ khác trong ấy, tôi nghĩ vậy," thầy phù thuỷ nói. "Bây giờ cậu đã là chủ nhân của vùng Bag End. Và hơn nữa, tôi rất thích điều này, cậu sẽ tìm thấy một chiếc nhẫn vàng."
"Chiếc nhẫn vàng!" Frodo la lên. "Ông ấy đã để lại nó cho tôi? Tôi tự hỏi vì sao. Nó có thể vẫn còn hữu dụng."
"Có thể thế, có thể không," Gandalf nói. "Tôi không nên dùng nó, nếu tôi là cậu. Nhưng hãy cất nó cẩn thận, và giữ nó an toàn! Bây giờ tôi sẽ đi ngủ."
Và người chủ nhân của Bag End Frodo cảm thấy rằng việc chào tạm biệt khách khứa là bổn phận đau khổ của mình. Những lời đồn đại về những sự kiện kỳ lạ lúc này đã lan khắp cả khu đất, nhưng Frodo chỉ có thể nói rằng "không nghi ngờ gì nữa, đến sáng thì mọi chuyện sẽ rõ ràng thôi." Khoảng nửa đêm thì những chuyến xe ngựa đến để đón những vị khách quan trọng. Từng người một, họ rời đi, cảm thấy no nê những rất không thoả mãn. Nhưng đã sắp đặt trước, những người dọn vườn đến, dỡ bỏ những thứ được tình cờ bỏ lại bằng những cái xe cút kít.
Đêm dài chậm chạp trôi qua. Mặt trời ló dạng. Những người hobbit thức dậy khá trễ. Buổi sáng trôi qua. Mọi người đến và bắt đầu (theo yêu cầu) dọn đi những lều rạp và bàn ghế, dao muỗng, chai, dĩa và những cái đèn lồng, những bụi hoa trong hộp, và những mẩu giấy và báo vụn, những cái túi bỏ quên, găng và khăn tay, và những món ăn chưa dùng (rất ít). Rồi một số lượng lớn người khác đến (mà không có yêu cầu): những người Bagginses, Boffins, Bolgers, và Tooks, và những người khách khác sống hoặc ở gần đó. Đến giữa trưa, khi thậm chí những người ăn no căng cả bụng đã đói trở lại, thì vẫn còn một đám đông lớn ở Bag End, không được mời nhưng không phải là không được chờ đợi.
Frodo đang chờ ở ngưỡng cửa, tươi cười, nhưng trông có vẻ mệt mỏi và lo lắng. Anh chào mừng tất cả những người đến hỏi, nhưng anh không nói gì nhiều hơn trước. Câu trả lời của anh với tất cả mọi thắc mắc chỉ đơn giản là như thế này: "Ngài Bilbo Baggins đã đi khỏi; theo như những gì tôi biết." Anh mời một số khách mời vào trong, vì Bilbo có thể đại những "thông điệp" cho họ.
Bên trong phòng đã có một đống lớn những gói quà được phân loại và những món đồ gia dụng nhỏ. Mỗi món đều có buộc một cái nhãn. Có nhiều tấm nhãn như thế này:
Dành cho ADELARD TOOK, dành cho CHÍNH ÔNG, từ Bilbo, - được gắn trên một câu dù. Trước đó Adelard đã thường mang đi nhiều cây dù không được dán nhãn.
Dành cho DORA BAGGINS, để tưởng nhớ những công việc tương xứng TỪ LÂU, cùng với sự yêu thương của Bilbo - được gắn trên một cái thùng rác đựng giấy vụn . Dora là chị của của Drôg và là người phụ nữ già nhất còn sống có quan hệ bà con với Bilbo và Frodo; bà đã chín mươi chín tuôi, và đã viết hàng ram giấy đầy những lời khuyên hữu ích hơn nửa thế kỷ nay.
Dành cho MILO BURROWS, hy vọng là nó hữu dụng, từ B.B., trên một cây viết vàng và một bình mực. Milo vốn chẳng bao giờ trả lời thư từ.
Dành cho công việc của ANGELICA, từ Bác Bilbo, trên một cái gương lồi tròn. Cô là một Baggins trẻ, và đã quá quan tâm đến khuôn mặt xinh đẹp của mình.
Dành cho bộ sưu tập của HUGO BRACEGIRDLE, từ một nhà cung cấp, trên một cái kệ sách (rỗng). Hygo là một người chuyên đi mượn sách, và ít khi chịu trả chúng.
Dành cho LOBELIA SACKVILLE-BAGGINS, như là một MÓN QUÀ, trên một bao muỗng bạc. Bilbo tin rằng bà đã lấy khá nhiều muỗng của ông, khi ông đi xa trong chuyến viễn du lần trước. Lobelia cũng biết rõ điều này. Khi bà đến vào lúc trễ hơn trong ngày, bà hiểu ngay, nhưng bà vẫn cứ lấy những cái muỗng như thường.
Đấy chỉ mới là một sự lựa chọn trong số những món quà được gom lại đấy. Nơi cư trú của Bilbo lại đầy tiếng huyên náo với những món đồ đã gắn bó với cuộc đời dài của ông. Đó là một xu hướng huyên náo thường thấy ở những cái hố hobbit, trong đó phong vục phân phát nhiều món quà sinh nhật chịu trách nhiệm chủ yếu. Tất nhiên không phải là những món quà sinh nhật lúc nào cũng mới, cũng có vài món mathom đã dùng rồi nhưng quên được xoay vòng lại trong quận; nhưng Bilbo thì luôn tặng quà mới, và giữ lại những gì ông đã nhận. Cái hố cũ của ông bây giờ đã được dọn khá quang quẽ.