[vui_la_chinh]

"Không," Frodo nói. "Cho dù tôi không chắc là tôi hiểu được ý ông. Nhưng làm sao mà ông có thể tìm hiểu được mọi chuyện về chiếc Nhẫn, và về Gollum? Ông thật sự biết hết mọi chuyện, hay ông chỉ đoán thôi?"
Gandalf nhìn Frodo, và mắt ông loé lên. "Ta biết nhiều và ta tìm hiểu nhiều," ông trả lời, "Nhưng ta không định giải thích về những gì ta làm với cậu. Toàn bộ Hội Đồng Thông Thái đều biết về lịch sử của Elendil và Isildurr và Chiếc Nhẫn Số Một. Chiếc nhẫn của cậu được chỉ ra rằng nó là Chiếc Nhẫn Số Một bằng những dòng chữ đọc trên lửa, ngoài những bằng chứng khác." "Và ông đã phát hiện ra nó vào lúc nào?" Frodo hỏi, ngắt lời. "Chỉ mới vào lúc này, trong căn phòng này, tất nhiên thế," thầy phù thuỷ trả lời ngắn gọn. "Nhưng ta chờ đợi để tìm thấy nó. Ta đã trở lại từ những cuộc hành trình đen tối và đã tìm kiếm một thời gian dài để thực hiện cuộc kiểm tra cuối cùng này. Đây là bằng chứng cuối cùng, và tất cả bây giờ đã quá rõ ràng. Làm rõ phần truyện về Gollum, gắn nó vào khoảng trống trong lịch sử, việc này yêu cầu phải khá suy nghĩ . Ta có thể đã bắt đầu bằng việc suy đoán về Gollum, nhưng bây giờ thì ta đã biết. Ta biết. Ta đã gặp hắn."
"Ông đã gặp Gollum à?" Frodo la lên kinh hãi.
"Phải. Tất nhiên đó là một chuyện rõ ràng để làm, nếu như có thể. Ta đã cố làm việc này khá lâu; nhưng cuối cùng thì ta đã làm được."
"Điều này xảy ra sau khi bác Bilbo trốn thoát khỏi hắn? Ông biết à?"
"Không rõ ràng lắm. Những gì ta nói với cậu rằng Gollum đã sẵn lòng nói, cho dù tất nhiên là không theo cách mà ta kể lại. Gollum là một tên dối trá, và cậu phải chọn lọc từ lời nói của hắn. Ví dụ như hắn nói chiếc Nhẫn là "món quà sinh nhật" của hắn, và hắn cứ bám chặt lấy việc ấy. Hắn nó là bà của hắn đã cho hắn, người đã cho đi nhiều thứ xinh đẹp giống như vậy. Một câu chuyện lố bịch. Ta không hề nghi ngờ rằng bà của Smjagol là một nữ chúa, một người vĩ đại vào thời của bà, nhưng nói rằng bà ta đã sở hữu nhiều chiếc nhẫn của người Elves thì thật là buồn cười, còn về việc cho nó đi thì chắc hẳn là một lời nói dối. Nhưng một lời dối với khuynh hướng nói thật.
Việc giết Deal đã ám Gollum, và hắn cố phòng thủ lại việc đó, nhắc đi nhắc lại rằng đó "châu báu" của hắn hết lúc này đến lúc khác, khi mà hắn lê la trong bóng tối, cho đến khi hắn hoàn toàn tin vào điều đó. Hôm đó chính là sinh nhật của hắn. Deal nên cho hắn chiếc nhẫn. Rồi nó đã dần biến thành một quà tặng. Nó là quà tặng sinh nhật của hắn, và cứ thế, cứ thể.
Ta chịu đựng hắn lâu đến mức có thể, nhưng sự thật quá quan trọng, và cuối cùng ta phải tỏ ra thô bạo. Ta làm cho hắn sợ vì lửa, và vắt lấy câu chuyện thật từ hắn, từng chút một, cùng với những tiếng than vãn và cằn nhằn. Hắn nghĩ là hắn đã bị hiểu lầm và đối xử thô bạo. Nhưng cuối cùng khi hắn nói với ta câu chuyện của hắn, cũng như khi kết thúc câu chuyện về trò chơi câu đố và Bilbo trốn thoát, hắn không nói gì thêm nữa, ngàoi trừ những lời chỉ dẫn tối mò. Hắn sợ một cái gì khác hơn cả ta. Hắn lầm bầm rằng hắn đã định hình trở lại chính hắn. Nếu mọi người thấy hắn thì hắn sẽ ị đá, bị lôi đến một cái lỗ và bị cướp lấy. Lúc này thì Gollum đã có những người bạn tốt, những người bạn tốt và rất mạnh. Họ sẽ giúp hắn. Baggins sẽ trả giá cho điều này. Đó là ý nghĩ chủ đạo của hắn. Hắn ghét Bilbo và nguyền rủa tên anh ta. Còn nữa, hắn biết anh ta đi đâu."
"Nhưng làm sao mà hắn biết được chứ?" Frodo hỏi.
"À, vì cái tên, Bilbo đã ngu ngốc nói với Gollum về tên mình; và sau đó không khó để tìm ra được quê của anh ta, khi Gollum thoát ra. Ồ phải, hắn đã thoát ra. Nỗi mong mỏi của hắn với với chiếc Nhẫn còn lớn hơn nhiều so với sự sợ hãi của hắn đối với bọn Orc, hoặc thậm chí là ánh sáng nữa. Sau một vài năm thì hắn rời khỏi rặng núi. Cậu thấy đấy, cho dù hắn vẫn bị ràng buộc với sự mơ ước này, chiếc Nhẫn không còn ăn vào hắn nữa; hắn bắt đầu tỉnh lại dần. Hắn trở nên già đi, già kinh khủng, trở nên bớt nhút nhát hơn, và hắn đói khủng khiếp.
"Ánh sáng, ánh sáng của Mặt trời và Mặt trăng, hắn vẫn tiếp tục khiếp sợ và căm ghét, và hắn sẽ luôn luôn thế, ta nghĩ vậy, nhưng hắn rất xảo nguyệt. Hắn thấy rằng mình có thể trốn được khỏi ánh sáng ban ngày và ánh trăng đêm, rồi có thể đi thật nhanh và nhẹ nhàng trong những đêm tối trời với đôi mắt lạnh nhợt nhạt của mình, và bắt những con vật nhỏ nào bị khiếp hãi hoặc không đề phòng. Hắn trở nên mạnh mẽ và cứng cáp hơn với thức ăn mới và không khí mới. Hắn tìm thấy đường đến Mirkwood, như đã chờ đợi."
"Ông đã thấy hắn ở đó à?"
"Ta đã thấy hắn ở đó," Gandalf trả lời, "nhưng trước đó hắn đã lang thang rất xa, theo dấu của Bilbo. Rất khó để biết được điều gì chắc chắn về hắn vì lời nói của hắn luôn bị ngắt quảng với những tiếng nguyền rủa và đe doạ.
"Cái gì trong những cái túi của nó?" hắn nói. "Nó không nói, không châu báu gì cả. Gian lận quá. Không phải là một câu hỏi công bằng. Nó trước tiên là một trò gian lận. Nó phá hết luật lệ. Chúng ta vắt nó ra, phải không châu báu. Và chúng ta sẽ làm thế, châu báu ạ!"
Đó chỉ đơn giản là lời của hắn. Ta sẽ không ngạc nhiên nếu anh muốn biết thêm. Ta đã quá chán với nó. Nhưng từ những gợi ý được hắn buông ra giữa những tiếng gầm gừ ta cuối cùng cũng hệ thống lại được là đôi chân bè của hắn cuối cùng đã dẫn hắn tên Esgaroth, và thậm chí đến những con đường ở Dale, lắng nghe và nhìn ngắm trong bí mật. Thế đấy, tin tức về những sự kiện vĩ đại lan rất xa và rộng ở Vùng Đất Hoang Dã hơn, và nhiều người đã nghe thấy tên Bilbo và biết anh ta từ đâu đến. Chúng ta không hề giữ bí mật về cuộc hành trình trở về của chúng ta trở về căn nhà của anh ta ở phía Tây. Đôi tai sắc bén của Gollum đã sớm nghe được điều hắn muốn biết."
"Thế sao hắn không theo bác Bilbo xa hơn nữa?" Frodo hỏi. "Vì sao hắn không đến Quận?"
"A," Gandalf nói, "bây giờ thì chúng ta sẽ nói đến chuyện ấy. Ta nghĩ là Gollum đã thử làm thế. Hắn đã khởi hành và đi trở lại về phía tây, đến tận Con Sông Lớn. Nhưng rồi hắn lại rẽ sang một phía khác. Hắn không chùn bước bởi đường xa, ta chắc thế. Không, có cái gì đó khác đã đuổi hẳn đi. Các bạn của ta nghĩ thế, những người đang săn đuổi hắn cho ta. Những người Elves Rừng đã theo dấu hắn trước, đối với họ thì đó là một công chuyện dễ dàng, vì dấu vết của hắn vẫn còn rất mới mẻ. Nó dẫn họ băng qua Mirkwood và vòng trở lại, cho dù họ không hề đuổi kịp được hắn. Khu rừng đầy những lời đồn đại về hắn, những câu chuyện đáng sợ cho dù nó được lan truyền giữa thú hoang và chim :Dc. Những Tiều Phu nói rằng có một sự kinh hoàng mới đang lan rộng, một hồn ma uống máu. Nó trèo lên cây để tìm tổ chim, nó trườn vào những cái hố để tìm thú non; nó băng qua cửa sổ lần đến những cái nôi.
"Nhưng ở phía bờ tây của Mirkwood thì dấu vết lại rẽ đi hướng khác. Nó lang thang xuống tận phía nam và khuất khỏi tầm mắt của những người Elves Rừng, và mất hút. Và rồi ta đã phạm một sai lầm nghiêm trọng. Phải, Frodo ạ, và đây không phải là lần đầu; cho dù ta sợ rằng nó có thể là điều sai lầm tệ hại nhất. Ta đã để cho chuyện đó xảy ra. Ta đã để cho hắn đi; vì ta có nhiều điều khác để nghĩ vào lúc đó, và ta vẫn tin vào kiến thức của Saruman.
"Thế đấy, nó đã diễn ra vào nhiều năm trước. Ta đã trả giá với nó bằng nhiều ngày tối tăm và nguy hiểm. Dấu vết đã nguội lạnh từ lâu khi ta tìm lại nó, sau khi Bilbo rời khỏi đây. Và cuộc tìm kiếm của ta đã trở nên vô vọng nếu như không có sự giúp đỡ mà ta có được từ một người bạn: Aragorn, người du hành vĩ đại nhất và là người thời săn trong thời cổ đại. Chúng ta đã cùng đi săn lùng Gollum suốt Cả Vùng Đất Hoang Dã Hơn mà không có hy vọng gì, và cũng không thu được kết quả gì. Nhưng cuối cùng, khi ta đã bỏ cuộc và quay sang những vùng đất khác thì Gollum lại được phát hiện. Bạn của ta đã trở về sau những hiểm nguy ghê gớm và mang theo một sinh vật đau khổ với ông.
"Hắn đã làm gì thì hắn không nói. Hắn chỉ khóc lóc và gọi chúng ta là những kẻ độc ác, với nhiều tiếng gollum ậm ừ trong họng; và khi chúng ta ép hắn thì hắn lại rên rỉ và khúm núm, hắn xoa vặn đôi tay của mình, liếm ngón tay như thế chúng làm hắn đau, như thể hắn nhớ để những sự tra tấn cũ. Nhưng ta sợ rằng không có gì phải nghi ngờ: hắn đã chậm chạp, lén lút, từng bước, từng dặm đi về phía nam, và cuối cùng đã đến Lãnh địa của Mordor."
Một sự im lặng bao trùm khắp phòng. Frodo có thể nghe thấy tiếng tim mình đập thình thịch. Thậm chí mọi thứ bên ngoài cũng dường như im bặt. Tiếng kéo của Sam lúc này cũng không nghe thấy.
"Phải, đến Mordor," Gandalf nói, "Chúa ơi! Mordor đã lôi kéo tất cả những thứ gian xảo nhất, và Quyền Lực Hắc Ám đã dùng tất cả ý chí của nó để tập hợp chúng lại đó. Chiếc Nhẫn của Kẻ Thù cũng sẽ để lại dấu vết của mình, để cho hắn có thể triệu tập được . Và tất cả mọi người đều thì thầm về một Bóng Tối mới ở phía Nam, và sự căm ghét của nó đối với phía Tây. Và hắn đã có những bạn bè mới để giúp hắn trả thù!"
"Tên ngốc bất hạnh! Ở vùng đất ấy sẽ được biết nhiều, rất nhiều so với mong muốn của hắn. Sớm hay muộn gì khi hắn đang lởn vởn và rình mò ở vùng biên đó thì hắn sẽ bị bắt, và bị mang đi hoặc bị khám xét. Ta sợ là mọi chuyện đã diễn ra như vậy. Lúc tìm thấy hắn thì hắn đã ở đó lâu rồi, và đang trên đường trở về. Đang dở một số trò đồi bại vặt. Nhưng lúc này thì nó không gây ra nhiều vấn đề lắm. Công việc đồi bại nhất của hắn đã làm xong."
"Phải, chúa ơi, thông qua hắn Kẻ Thù đã biết được rằng Chiếc Nhẫn Số Một đã được tìm tháy trở lại. Hắn đã biết nơi Isildur ngã xuống. Hắn biết được nơi Gollum tìm thấy chiếc nhẫn. Hắn biết rằng đó chính là Chiếc Nhẫn Vĩ Đại, vì nó làm cho ai đeo nó sống rất lâu. Hắn biết rằng đó không phải là một trong Ba Chiếc Nhẫn, vì chúng chưa bao giờ bị mất cả, và chúng không gây ra tác hại. Hắn rằng đó không phải là một trong Bảy Chiếc Nhẫn, hay Chín Chiếc Nhẫn, vì chúng đã được tính toán đang ở đâu cả rồi. Hắn biết rằng đó chính là Chiếc Nhẫn Số Một. Và cuối cùng hắn cũng đã nghe được, ta nghĩ thế, về người hobbit và về vùng Quận.
"Vùng Quận - có thể lúc này hắn đang tìm kiếm nó, nếu như hắn vẫn chưa tìm ra nơi này ở đâu. Thật sự, Frodo à, ta sợ là hắn có thể thậm chí đã nghĩ rằng cái tên Baggins không được chú ý từ lâu đang trở thành quan trọng,"
"Nhưng thế thì kinh quá!" Frodo la lên. "Từ những gợi ý của ông cháu tưởng tượng ra những điều khủng khiếp hơn nhiều so với điều khủng khiếp nhất. Ôi Gandalf ơi, người bạn tốt nhất, cháu làm gì đây? Bởi vì lúc này cháu đã thật sự sợ rồi. Cháu làm gì đây? Thật là tiếc (what a pity) là bác Bilbo đã không đâm cái con vật đê mạt ấy, khi bác ấy có cơ hội!"
"Tiếc (pity) à? Chính cái lòng thương ấy đã giữ tay anh ta lại. Lòng thương, và Lòng nhân từ: không tấn công khi không cần thiết. Và anh ta đã được tưởng thưởng, Frodo ạ. Hãy hiểu rằng anh ta đã gây cho con quái vật ấy khá nhiều thiệt hại và cuối cùng thì trốn thoát, bởi vì anh ta đã bắt đầu có quyền sở hữu đối với chiếc Nhẫn ấy. Với Lòng thương."
"Cháu rất tiếc," Frodo nói. "Nhưng cháu rất sợ; và cháu không hề cảm thấy thương hại chút nào với Gollum."
"Cậu chưa được thấy hắn," Gandalf ngắt lời.
"Không, cháu không muốn," Frodo nói. Cháu không thể hiểu được ông. Ông muốn nói rằng ông, và những người elves đã để cho hắn được sống sau tất cả những chuyện khủng khiếp đó? Bây giờ thì hắn đã trở nên tồi tệ như một tên Orc, và chỉ nên coi hắn như một kẻ thù mà thôi. Hắn đáng phải chết."
"Đáng phải chết! Ta cũng dám nói thế. Có nhiều sự sống đáng phải chết. Và có một s cái chết đáng được sống. Cậu có thể cho họ những thứ đó được sao? Vậy thì đừng quá hăm hở đem cái chết ra phán xử. Thậm chí một sự thông thái rất mực cũng không thể thấy hết tất cả mọi kết cục <yep>. Ta không có nhiều hy vọng rằng Gollum sẽ được chữa khỏi trước khi hắn chết, nhưng vẫn còn cơ hội cho chuyện này. Và hắn đã bị ràng buộc với số phận của chiếc Nhẫn. Tim ta nói với ta rằng hắn vẫn còn đóng một vai trò nào đó, dù tốt hoặc xấu, trước khi mọi chuyện kết thúc; và khi điều đó xảy đến, lòng thương của Bilbo sẽ có thể sẽ điều khiển số phận của nhiều người - không chỉ của cậu. Dù sao thì bọn ta cũng giết hắn: hắn đã rất già và rất gian xảo. Những người Elves Rừng đã giam hắn trong ngục, nhưng họ đối xử với hắn rất tử tế với những trái tim đôn hậu của họ."
"Cũng thế thôi," Frodo nói, "thậm chí cả Bilbo cũng không thể giết được Gollum, cháu ước gì bác ấy không giữ chiếc Nhẫn. Cháu ước gì bác ấy chưa bao giờ tìm được nó, và vì thê scháu không có được nó! Vì sao mà ông lại để cho cháu giữ nó? Vì sao mà ông không bảo cháu ném nó đi, hoặc là tiêu diệt nó chứ?"