[AiHoa]

Đối là hai câu đi song đôi sao cho ý và từ cân xứng nhau.

a/ Đối ý là tìm 2 ý tưởng cân nhau, hoặc cùng, hoặc đối, mà đặt thành câu sóng đôi. Thí dụ:

Cờ đang dở cuộc không còn nước
Bạc chửa thâu canh đã chạy làng (Nguyễn Khuyến)

b/ Đối từ là các chữ trong 2 câu trên dưới phải đối nhau về thanh (BẰNG đối với TRẮC) và phải cùng từ loại. Thí dụ:

Cậy sức cây đu nhiều chị nhún
Tham tiền cột mỡ lắm anh leo (Nguyễn Khuyến)

Cậy đối với Tham đều là động từ, sức đối với tiền đều là danh từ, cây đu đối với cột mỡ, nhiều đối với lắm, chị đối với anh, động từ nhún đối với động từ leo. Đối được như vậy gọi là chỉnh đối.

Nếu có từ Hán Việt thì phải đối bằng từ Hán Việt, từ Nôm đối với từ Nôm, điển tích đối với điển tích. Câu trên dùng điệp ngữ thì câu dưới cũng phải dùng điệp ngữ. Ngoài ra, nếu 2 chữ có cùng từ loại mà còn trái nghĩa như đen với trắng, béo với gầy ... thì gọi là đối chọi.

Thí dụ:

Duyên thiên chửa thấy nhô đầu dọc
Phận liễu sao đà nảy nét ngang (Hồ Xuân Hương)


Trong bài thơ ĐLTNBC, cặp câu 3-4 đối nhau, cặp câu 5-6 đối nhau.

Bài tập:

Làm các câu đối thất ngôn theo luật thơ ĐL, thí dụ:

Giơ tay với thử trời cao thấp
Xoạc cẳng đo xem đất vắn dài (Hồ Xuân Hương)

Ngàn mai gió cuốn chim bay mỏi
Dặm liễu sương sa khách bước dồn (Bà huyện Thanh Quan)

Cải chửa ra cây cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn mướp đương hoa (Nguyễn Khuyến)

Lặn lội thân cò nơi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông (Tú Xương)

Hồn hoa chợp mộng thơm hồn gió
Tóc liễu dừng thơ đón tóc trăng (Quách Tấn)
__________________