Phỏng dịch Đường Thi của SongNguyên HànTú

[hannguyen]

涪江泛舟
送韋班歸京

追餞同舟日
傷春一水間
飄零為客久
衰老羨君還
花雜重重樹
雲輕處處山
天涯故人少
更益鬢毛斑

杜甫


Bồi Giang Phiếm Chu
Tống Vi Ban Quy Kinh

Truy tiễn đồng chu nhật
Thương xuân nhất thủy giang
Phiêu linh vi khách cửu
Suy lão tiện quân hoàn
Hoa tạp trùng trùng thụ
Vân khinh xứ xứ san
Thiên nhai cố nhân thiểu
Cánh ích mấn mao ban
*
Đỗ Phủ
*
Dich nghĩa
(theo thuyền trên sông Bồi
đưa tiễn Vi Ban trở về kinh đô)

(ngày tiễn chân ông về kinh trên cùng thuyền)
(trên con sông u buồn này)
(tôi là kẻ phiêu dạt đã lâu)
(đến lúc già yếu vui mừng được gặp lại ông)
(bên bờ cây cối rậm rạp trổ đầy bông)
(mây bay nhè nhẹ nơi núi non trùng điệp)
(nơi phương trời này bạn bè thiếu vắng)
(càng làm cho râu tóc bạc phơ thêm)
*****
Trên Sông Bồi Đưa Vi Ban Về Kinh
***
Bài 1
Ngày trên thuyền tiễn bác
Sông xuân cảnh u sầu
Bao năm trời lưu lạc
Lúc già mừng gặp nhau
…
Hoa trên cây lớp lớp
Đỉnh núi mây giăng giăng
Xa nhà thiếu tri kỷ
Tóc bạc càng mau tăng

Bài 2

Ngồi thuyền đưa tiễn bác trên sông
Mặt nước trời xuân thật não nùng
Luân lạc lâu rồi thân viễn khách
Về già gặp lại thú không cùng
………..
Sặc sỡ mầu hoa, lớp lớp cây
Mây sầu trên đỉnh núi giăng đầy
Nơi xa nào dễ tìm tri kỷ
Mái tóc ngày càng trắng như mây
***
Phỏng dịch: SongNguyễn HànTú

[hannguyen]

陪族叔刑部
侍郎曄及中
書賈舍人至
遊洞庭

洞庭湖西秋月煇
瀟湘江北早鴻飛
醉客滿船歌白紵
不知霜露入秋衣

李白

Bồi Tộc Thúc Hình Bộ Thị
Lang Hoa Cập Trung Thư Giả
Xá Nhân Chí Du Động Đình
*
Động Đình hồ tây thu nguyệt huy
Tiêu Tương giang bắc tảo hồng phi
Túy khách mãn thuyền ca “Bạch Trữ”
Bất tri sương lộ nhập thu y
Lý Bạch

*
Dich Nghia:
(theo chú ruột là Hoa làm quan Hình Bộ Thị Lang cùng quan trực thuộc là Giả Chí đi chơi hồ Động Đình)

(trăng thu vằng vặc phía tây hồ Động Đình)
(chim hồng bay sớm về phía bắc sông Tiêu Tương)
(khách trên thuyền say mèm, ca bài “Bạch Trữ”)
(khách trên thuyền say mèm, ca bài “Bạch Trữ”)


Ghi chú: Bạch trữ, có nghĩa là vải thô màu trắng. Bài ca “Bạch Trữ” có ý cảm thưong dân nghèo.

*******

Đi Chơi Hồ Động Đình
*
Tây Động Đình lung linh bóng nguyệt
Bắc Tiêu Tương ríu rít chim về
Khách say “Bạch Trữ” hoan mê
Chẳng màng sương móc vương nhòe áo thu
*
Phỏng dịch: SongNguyễn HànTú

[hannguyen]

陪鄭廣文遊
何將軍山林

不識南塘路
今知第五橋
名園依綠水
野竹上青霄
谷口舊相得
濠梁同見招
平生為幽興
未惜馬蹄遙

杜甫


Bồi Trịnh Quảng Văn Du
Hà Tướng Quân Sơn Lâm

Bất thức Nam Đường lộ
Kim tri Đệ ngũ kiều
Danh viên y lục thủy
Dã trúc thướng thanh tiêu
Cốc Khẩu cựu tương đắc
Hào Lương đồng kiến chiêu
Bình sinh vị u hứng
Vị tích mã đề diêu.

Đỗ Phủ
Dịch nghĩa:
(theo Trịnh Quảng Văn dạo chơi vùng rừng núi của Tướng quân họ Hà)

(không rành đường xá ở Nam Đường)
(nay mới biết đây là cây cầu số 5)
(khu vườn nổi tiếng bên dòng nước biếc)
(trúc đồng nội vươn lên tận trời xanh)
(kia Cốc Khẩu là nơi ưa thích cũ)
(đây Hào Lương là nơi ta cùng gặp gỡ)
(thườngngày chỉ thích nhàn nhã)
(nay chả tiếc vó ngựa in khá xa)

Vãn Cảnh Nơi Hà Tướng Quân

Bài 1
Nam Đường chưa dịp ghé qua chơi
Giờ lối cầu Năm đã biết rồi
Đẹp quá cảnh vườn bên nước biếc
Trúc đồng nghiêng ngả giữa mây trôi
.......
Cốc Khẩu chốn xưa lúc tuổi xuân
Hào Lương nơi gặp gỡ bao lần
Tháng năm tìm thú vui thanh thản
Chẳng ngại đường xa, ngựa đỡ chân

Bài 2
Lúc xưa chưa biết lối Nam Đường
Giờ cầu Đệ Ngũ đã đi ngang
Cảnh vườn đẹp quá bên dòng nước
Cao ngất trời mây đám trúc đồng
.............
Cốc khẩu là nơi xưa mến thương
Gặp nhau chốn ấy đất Hào Lương
Quanh năm trong thú vui nhàn tản
Chẳng quản xa xôi, ngựa đỡ đường
*
Phỏng dịch: SongNguyễn HànTú

[hannguyen]

裴晉公

四朝憂國鬢如絲
龍馬情神海鶴姿
天上玉書傳詔夜
陣前金甲受降時
曾經庾亮三秋月
下盡羊曇兩路椇
惆悵舊堂扃綠野
夕陽無限鳥歸遲

李郢

Bùi Tấn Công

Tứ triều ưu quốc mấn như ti
Long mã tinh thần hải hạc tư
Thiên thượng ngọc thư truyền chiếu dạ
Trận tiền kim giáp thu hàng thì
Tằng kinh Dữu Lượng tam thu nguyệt
Hạ tận Dương Đàm nhị lộ kỳ
Trù trướng cựu đường quynh Lục Dã
Tịch dương vô hạn điểu quy trì

Lý Sính
***
Dich Nghĩa:
(quanTấn quốc công họ Bùi)
(lo việc nước trải bốn triều vua tóc bạc như tơ)
(tinh thần như ngựa rồng, cốt cách như hạc biển)
(nhớ đêm vua ban chiếu phong chức)
(nhớ lúc mặc giáp vàng nhận giặc đầu hàng)
(giúp nước lâu hơn Dữu Lượng ba năm)
(mưu lược cao hơn Dương Đàm hai nước)
(lòng buồn trước Lục Dã xưa, nay đóng kín)
(nắng chiều bao la, chim chậm chạp bay về)

***
Ghi chú: Bùi Tấn Công: đời Đường Hiến Tông, Bùi Độ nhờ công dẹp giặc Hoài tây,
được phong quan Trung thư lệnh, tướcTấn Quốc Công. Khi về hưu, ông cất một biệt thự ở Đông Đô (Lạc Dương) đặt tên là Lục Dã Đường.
Dữu Lượng: người đời Tấn, cũng được phong quan Trung thư lệnh, nổi tiếng về phong cách và lễ tiết.
Dương Đàm: người đời Tấn, giỏi cơ mưu quân sự.

*****

Quan Quốc Công Họ Bùi


***
Lo quốc sự bốn triều đầu bạc trắng
Tinh thần cao tựa hạc biển, rồng trời
Còn đâu khi vua chiếu ngọc thưởng người
Hay giữa trận áo giáp vàng trị giặc
Hơn Dữu Lượng trên ba năm giúp nước
Mưu họ Dương cao hơn hẳn hai chiêu
Lục Dã Đường giờ cửa đóng quạnh hiu
Chiều ngả bóng, chim la đà về tổ

Phỏng dịch: SongNguyễn HànTú

[hannguyen]

閣夜

歲暮陰陽催短景
天涯霜雪霽寒宵
五更鼓角聲悲壯
三峽星河影動搖
野哭千家聞戰伐
夷歌數處起漁樵
臥龍躍馬終黃土
人事音書漫寂寥

杜甫

Các Dạ
*
Tuế mộ âm dương thôi đoản cảnh
Thiên nhai sương tuyết tế hàn tiêu
Ngũ canh cổ giác thanh bi tráng
Tam giáp tinh hà ảnh động dao
Dã khốc thiên gia văn chiến phạt
Di ca sổ xứ khởi ngư tiều
Ngọa long dược mã chung hoàng thổ
Nhân sự âm thư mãn tịch liêu.

Đỗ Phủ
Dịch nghĩa
(đêm Tây Các)
(ngày cuối năm qua mau)
(những ngày lạnh ở góc trời này đã ngưng tuyết)
(suốt đêm tiếng trống, tiếng tù và bi ai, hùng tráng)
(làm rung động cả dải ngân hà ở vùng Tam Giáp)
(tin giao tranh làm ngàn nhà than khóc)
(dân chài và tiều phu đâu đó vẫn ca hát nghêu ngao)
(Khổng Minh, Công Tôn Thuật cũng ra đất vàng)
(việc đời, thư tín tất cả đều vắng lặng)
***
Ghi chú: Tây Các là một xã thuộc huyện Phụng Tiết, tỉnh Tứ Xuyên, nơi có nhiều di tích
nổi tiếng như Bát Trận Đồ của Khổng Minh. Bạch Đế thành của Công Tôn Thuật....
Ngọa long: con rồng nằm, chỉ Không Minh, quân sư của Lưu Bị, thời Tam Quốc.
Dược mã: con ngựa nhảy, chỉ Công Tôn Thuật, người nổi lên chiếm đất Thục rồi xưng đế,
lúc Vương Mãng cướp ngôi nhà Tây Hán.

***

Đêm Nơi Tây Các

*
Năm tàn vầng thái ngủ mê
Chốn đây tuyết lạnh tan đi hết rồi
Suốt đêm kèn trống liên hồi
Bóng ngân hà vỡ tả tơi mặt hồ
Chiến chinh lời oán vô bờ
Đó đây tiếng hát ngu ngơ ngư tiều
Khổng, Công thì cũng xanh rêu
Tin thư mờ mịt, tịch liêu vô cùng.
*
Phỏng dịch: SongNguyễn HànTú

[hannguyen]

垓下

百戰未言非
孤軍驚夜圍
山河意氣盡
淚濺美人衣

儲嗣宗



Cai Hạ
***
Bách chiến vị ngôn phi
Cô quân kinh dạ vi
Sơn hà ý khí tận
Lệ tiễn mỹ nhân y.
*
Trừ Tự Tông
***
Dịch Nghĩa:
(trận Cai Hạ)
(đánh trăm trận chưa thua)
(đêm nay bị vây, quân ít, kinh hãi)
(hết ý khí tranh đoạt sơn hà)
(nước mắt ứa trên áo người đẹp)
***
Ghi chú: Cai Hạ là tên đất, ở đông nam huyện Linh Bích, tỉnh An
Huy ngày nay. Cuối đời Tần, Lưu Bang và Hạng Võ tranh hùng.
Trận cuối, Hạng bị vây ở Cai Hạ, quân sĩ nghe tiếng tiêu ai oán
bên quân Lưu thổi sang, nhớ nhà, bỏ trốn gần hết. Vợ Hạng là Ngu Cơ
rút gươm tự tử. Hạng khóc vợ. Khi chạy tới Ô Giang, Hạng cũng tự sát.

*******
Trận Cai Hạ

***
Bài 1
Đã từng trăm trận tung hoành
Quân tàn, cường địch vây quanh đêm này
Bá vương mộng đã xuôi tay
Lệ anh hùng đẫm vai gầy mỹ nhân
***
Bài 2
Đã từng trăm trận
Khắp cõi tung hoành
Đêm dài cô thế địch vây quanh
Than ôi !
Mộng gom sông núi không thành
Gục vai mỹ nữ lệ tình rơi tuôn
***

Phỏng dịch: SongNguyễn HànTú

[hannguyen]

感故張僕射
諸妓

黃金不惜買蛾眉
揀得如花三四枝
歌舞教成心力盡
一朝身去不相隨

白居易


Cảm Cố Trương Bộc Xạ Kỹ nữ
***
Hoàng kim bất tích mãi nga mi
Giản đắc như hoa tam tứ chi
Ca vũ giáo thành tâm lực tận
Nhất triêu thân khứ bất tương tùy.
Bạch Cư Dị
*
Dich nghĩa
(cảm nghĩ về các kỹ nữ ông Trương Bộc Xạ chết đi để lại)
(không tiếc vàng bỏ ra mua gái mày ngài)
(lựa ra được ba bồn cô đẹp như hoa
(dạy được các cô ca múa giỏi thì ông kiệt sức)
(một sáng kia ông chết, chẳng cô nào theo ông

***
Cảm Nghĩ Về Các Đào Hát Của Trương Bộc Xạ


***
Gái xuân sắc đem bạc vàng mua đổi
Được mấy cô đẹp lộng lẫy như hoa
Đem tâm can luyện cho giỏi hát ca
Lúc nằm xuống đâu nàng nào thương xót.
***
SongNguyễn HànTú